آفت دهان

آفت دهان یکی از بیماری های شایع دهانی است، که بصورت زخمی سطحی و دردناک در مخاط دهان، زبان و لثه به وجود می آید. دلیل قطعی برای بوجود آمدن آفت دهان به اثبات نرسیده است. آفت دهان که معادل انگلیسی آن Aphthous stomatitis می باشد، یک عفونت ویروسی و واگیردار نیست ولی عوامل ژنتیکی در بروز آن تاثیر دارند.

هرچند درمان قطعی برای آفت وجود ندارد اما روش‌هایی وجود دارد که در کاهش مدت زمان حضور زخم و نیز کاهش درد و ناراحتی و تسریع بهبودی بیمار موثر است.برای اطلاعات بیشتر درباره آفت دهان با فارسی خوان همراه باشید.

آفت دهان چیست

آفت دهان یک زخم کوچک در داخل دهان است که به رنگ سفید یا خاکستری با حاشیه قرمز دیده می شود. آفت دهان عموما روی بخش‌های نرم دهان مانند زبان، داخل گونه‌ها و سطح داخلی لب ها ظاهر می ‌شود.

آفت‌ های دهانی واگیردار نیستند و عموماً در عرض حدود یک هفته، خودشان بهبود می ‌یابند. آن ها کمتر از یک سانتیمتر قطر دارند و به صورت تکی و یا دسته‌ ای ظاهر می ‌شوند. نوع نادرتر و شدیدتر آفت، زخم ‌های بزرگ تری ایجاد می‌ کند، که ممکن است دو هفته یا بیشتر ادامه داشته باشد و می‌ تواند جراحت نیز ایجاد کند.

انواع آفت دهان

۱- آفت‌ های کوچک (minor) که ۸۰% شیوع دارند
۲- آفت های بزرگ (major) که ۱۰% شیوع دارند
۳- آفت های تبخالی (Herpetiform) که ۱۰% شیوع دارند

علائم آفت دهان

آفت دهان معمولا زخمی گرد یا بیضی شکل سفید یا زرد رنگ است که دور تا دور آن قرمز شده باشد. علائم آفت دهان به طور کلی به موارد زیر محدود می‌شود ولی با این‌حال ممکن است، آفت دهان علائم دیگری نیز داشته باشد که شناخته شده نیست

زخم در دهان

در آفت دهان، زخم‌هایی کوچک و کم عمق و عموما دردناک که در دهان و زبان و عمدتا پشت لب‌ها و زیر لثه ها به وجود می‌آیند. حاشیه این زخم‌ها توسط یک هاله قرمز پوشیده شده است. این زخم‌ها می‌توانند در گونه‌ها، لب‌ها و گلو ظاهر شوند.

درد یا سوزش در دهان

وجود آفت در دهان، باعث دردهای سوزناکی می‌شود که عموما با خوردن غذا بیشتر احساس می‌شوند. اگر این زخم‌ها روی لب ایجاد شوند، به موقع خنده و یا حتی حرف زدن نیز، درد احساس می‌شود.

درمان آفت دهان

آفت دهان معمولاً ۱ الی ۲ هفته طول می‌کشد تا از بین برود، اما روش‌های خانگی وجود دارد که با انجام آن‌ها می‌توانید زمان درمان آفت دهان را کاهش دهید.

اجتناب از برخی غذاها

برای درمان آفت، باید از غذاهای بسیار تند، نمکی و یا اسیدی، پرهیز نمایید زیرا موجب تحریک آفت‌ها و توقف روند بهبودی آنها می‌شود. حتی نوشیدنی‌های داغ و غذاهایی که حاشیه‌ها و کناره‌های تیز دارند، مانند تک‌های تست، می‌توانند ایجاد ناراحتی کنند.

شستشو با نمک

مردم همچنین از روش‌های جایگزین طبیعی مانند محلول نمکی برای بهبود روند درمان استفاده می‌کنند. ۳۰ ثانیه شستشوی دهان با محلول آب نمک با بالابردن غلظت کلرید سدیم و جمع‌کردن آب غشاء اطراف آفت دهان به بهبود آبسه‌ها و زخم‌های بازی مثل آفت در دهان کمک می‌کند. و برای سلامتی دهان و دندان مفید است.

شستشوی دهان و دندان با مسواک نرم

مراقبت از دهان و آسیب وارد نکردن به آفت، باعث سرعت گرفتن درمان آفت می‌شود. استفاده از یک مسواک نرم از تحریک آفت دهان ممانعت می‌کند. بهداشت خوب دهان و دندان با تمیز نگهداشتن دندان‌ها و لثه‌ها از عفونی شدن زخم‌ها جلوگیری می‌کند.

ماست

مصرف ماست پروبیوتیک با کیفیت، برای آفت‌ دهان بسیار مفید است. پروبیوتیک مانند یک صافی عمل می‌کند و فقط به باکتری‌های مناسب اجازه‌ی حضور در دهان می‌دهد. این‌کار باعث آرام‌ترشدن زخم و بهبود آفت دهان می‌شود. از‌طرفی، نرمی و خنکی ماست به کمتر‌شدن درد ناشی از آفت کمک می‌کند.

چای سیاه

یکی از بهترین روش‌های خانگی برای تسکین درد آفت دهان، استفاده از چای سیاه است. پس اگر دچار آفت دهان شدید، چای کیسه‌ای را مستقیم روی آفت دهان قرار دهید تا دردتان آرام شود. می‌توانید چای سرد‌شده را نیز به‌عنوان دهانشویه غرغره کنید. «تانن» موجود در چای تأثیر مثبتی برای التیام آفت دهان دارد.

استفاده از یخ

وقتی دچار آفت دهان می‌شوید، مکیدن مکعب‌های کوچک یخ باعث تسکین و کاهش سوزش و التهاب زخم می‌شود. سردی یخ، جریان خون‌رسانی به آفت دهان را کاهش می‌دهد؛ در نتیجه درد و تورم آفت هم کمتر می‌شود.

مصرف مکمل زینک

کمبود روی(زینک) می‌تواند با آفت‌ دهان مرتبط باشد. بنابراین مصرف مکمل روی می‌تواند مشکل را حل کند. اما باید یادتان باشد؛ مصرف طولانی‌مدت قرص زینک باید حتما تحت نظر پزشک باشد.

مصرف روزانه‌ی مکمل‌های حاوی ۱۵۰ میلی‌گرم روی، تعداد دفعات آفت‌ زدن را از ۵۰ درصد به ۱۰۰ درصد کاهش می‌دهد. مصرف یک مکمل روی خوب و با کیفیت یک یا دو بار در روز یکی از آسان‌ترین راه‌های کمک به بهبود آفت دهان محسوب می‌شود.

ویتامین E

یک کپسول ویتامین E را باز کنید و مایع داخل آن را روی آفت دهان بگذارید. روغن حاوی ویتامین E مثل یک پوشش روی زخم را می‌پوشاند و مانع از عفونت آن می‌شود و این به روند بهبود و درمان سریع‌تر آفت دهانی کمک می‌کند.

درمان سریع آفت دهان

درمان قطعی و سریع آفت دهان با استفاده از آفتین ژل امکان پذیر است. آفتین ژل محصولی کاملا جدید حاوی عصاره گیاهی است که معمولا با یکبار مصرف و در زمان ۲۰ ثانیه آفت دهان را درمان می نماید. درد و ناراحتی بیمار بعد از چند دقیقه کاهش یافته و آثار آفت دهان بعد از مدت کمی التیام و بهبود می‌یابد.

راهنمای استفاده از آفتین ژل

ابتدا محل آفت را در دهان مشخص کنید سپس به کمک سر سرنگ و به آرامی به اندازه یک قطره از آفتین ژل را روی گوش پاک کن قرار دهید و دقیقا روی ناحیه آفت دهان به آرامی به مدت ۲۰ ثانیه فشار دهید و بلافاصله دهان را با آب فراوان بشوئید.

نحوه تاثیر آفتین ژل

استفاده از آفتین ژل در روز اول از تبدیل شدن به آفت جلوگیری می‌کند و اگر در روزسوم، پنجم و دوازدهم استفاده شود در‌‌ همان مرحله رشد آفت را متوقف ساخته و بلا فاصله خونرسانی در محل آفت دهان شروع و به سرعت وارد فاز ترمیم و بهبودی می‌شود.
درد و سوزش و ناراحتی بیمار سریعا کاهش یافته سیر بهبودی سریعا انجام می‌شود. این ژل فقط در ۲۰ ثانیه و تنها با یکبار استفاده آفت را در هر مرحله‌ای از رشد و یا قبل از آنکه باشد متوقف می‌سازد و تاثیرات بهبودی آنرا می‌توان دید.

دلایل بروز آفت در دهان

بعضی از مردم دائماً دچار آفت دهانی هستند در حالی که عده ای دیگر هیچ گاه درگیر آن نمی ‌شوند. برخی از فاکتورهای امکان ابتلا به آفت‌ های دهانی عبارت اند از:

۱- ضعف سیستم ایمنی

۲- استرس‌های عاطفی یا جسمانی، اضطراب یا ناراحتی و عصبی‌بودن پیش از عادت ماهانه

۳- آسیب به مخاط دهان بر اثر فشار موضعی دندان‌های مصنوعی، غذاهای داغ، مسواک‌زدن خشن و با شدت یا کار دندانپزشکی

۴- آزردگی و تحریک ناشی از خوراکی‌هایی مثل شکلات، غذاهای ترش و اسیدی (سرکه) و غذاهای دودی، آجیل‌ها یا چیپس‌های نمک‌زده‌شده، گردو، فندق، پسته، پنیر و بادنجان

۵- کمبود آهن و اسید فولیک و ویتامین ب۲

آکادمی پزشکی دهان و دندان آمریکا توصیه می‌­کند فردی که مکرراً دچار آفت در دهان می ‌شود باید لیستی دقیق از زمان بروز آفت در دهان و همه عوامل ممکن برای ایجاد آن ها را تهیه کند. این کار می‌ تواند کمک کند پی‌ببریم آیا ارتباطی بین بروز این زخم ‌ها و رژیم غذایی یا سبک زندگی وجود دارد یا خیر.

در برخی موارد، آفت در دهان ممکن است نتیجه یک عفونت ویروسی و یا یک شرایط طولانی مدت مانند بیماری کرون، کمبود ویتامین و یا تغییرات هورمونی باشند.

پیشگیری از بروز آفت دهان

از آنجایی که این زخم‌ها به دلیل واکنش سیستم ایمنی بدن ایجاد می‌شوند، پیشگیری چندانی ندارد اما عوامل زیر، خطر بروز آفت دهان را کاهش می‌دهند:

۱- مسواک بزنید

سعی کنید در روز ۲ نوبت، دندان‌های خود را مسواک کنید و از نخ دندان برای تمیز کردن مابین دندان‌هایتان استفاده کنید.

۲- استرس و اضطراب نداشته باشید

سعی کنید در هنگام بروز استرس، از روش‌های مدیتیشن و ورزش‌های هوازی استفاده کنید تا استرس را از خود دور کنید.

۳- مراقب غذاهایی که می‌خورید باشید

ممکن است شما به برخی مواد موجود در غذا حساسیت داشته باشید، که باعث بروز آفت در دهان‌ شود. اگر زیاد آفت می‌زنید، لیست غذاهایی که می‌خورید را یادداشت کنید.

۴- زینک مصرف کنید

کمبود روی یا زینک سبب بروز این بیماری نیز می‌شود. سعی کنید از خوراکی‌های: حبوبات، سبزیجات، غلات، آجیل و انواع مغزها برای افزایش روی استفاده کنید.

۵- ویتامین ب و آهن خود را بالا ببرید

استفاده از: نخود، جگر، عدس، اسفناج، کشمش و آب گوجه فرنگی، آهن شما را افزایش می‌دهد. همچنین غذاهایی همچون: تخم مرغ، لبنیات و گوشت، مغزها و دانه‌ها، اسفناج و… سرشار از ویتامین گروه ب هستند.

زمان مراجعه به دکتر

آفت دهانی بدون درمان از بین خواهند رفت و عموماً نشانه مشکل مهمی نیستند. اگر زخم ‌ها بیش از ۳ هفته طول بکشند، فرد دچار مشکل بلع و یا بیماری شود، باید به دکتر مراجعه کند.اگر آفت‌ در دهان مشخصاً قرمز و دردناک شدند، می ‌توانند نشانه عفونت باشند. در برخی موارد، آفت ‌های دهان می‌ توانند نشانه یک شرایط جدی مانند بیماری‌ های دستگاه گوارش باشند. اگر کسی هر یک از نشانه ‌های زیر را دارا باشد، باید با به دکتر مراجعه کند:

۱- خستگی غیر قابل توجیه برای بیشتر از چند روز

۲- التهاب یا درد در نقاط دیگری از بدن

۳- تب

۴- سوزش چشم‌ها

۵- درد شکم

این مطلب توسط تیم فارسی خوان جمع آوری و تکمیل شده است امیدوارم که از این مطلب استفاده کرده باشید.همچنین از شما همراه گرامی می خواهیم که برای پیشرفت این مطلب نظر خود را از بخش دیدگاه برای ما ارسال کنید و با دیگر کاربران به تبادل نظر بپردازید.