مطلب های علمی همیشه طرفداران خاص خودشان را داشته اند از آنجایی که تیم فارسی خوان برای کاربرانش ارزش قائل است، مطلب علمی امروزش راجب سیاهچاله های پنهان در راه شیری است، و امروز خود را به این دسته از افراد اختصاص داده است، از زمانی که دانشمندان مفهوم سیاهچاله را بیان کردند ، اکثر ما به دنبال این بودیم که درون یک سیاهچاله چیست و آیا اصلا سیاهچاله ها وجود دارند یا خیر، در ادامه مطلب به پاسخ سوالاتی که در ذهنمان شکل گرفته است می رسیم.
مفهوم سیاهچاله
همانطور که از اسم سیاهچاله مشخص است باید یک شی سیاه و گودال باشد ولی این جسم چگالی زیادی دارد و جالب اینجاست که اصلا دیده نمیشود و ما با واکنش اجسام دور آن که می چرخند و یکدفعه نابود می شوند که می فهمیم آن سیاهچاله است تا به حال داستان های افسانه ایی زیادی راجب این جسم خطرناک و هیولا گفته اند.
الحق که اسم این هیولا را درست نامگذاری کردند چونکه هر چیزی واردش می شود هیچ راه برگشتی ندارد.
حالا به بیانی ساده این غول بی شاخ و دم را برایتان توصیف می کنم، این را در نظر بگیرید که در اطراف شما طوفانی تند در حال وزیدن و چرخیدن است هر لحظه این طوفان سرعتش بیشتر و بیشتر می شود حال تصور کنید که شما می خواهید نزدیک شوید ولی این طوفان آنقدر شدید است که اجازه نزدیک شدن نمی دهد و شما را پرت می دهد.
اما سیاهچاله کاملا برعکس است هرچیزی حتی نور هم در اطراف آن باشد به سمت خودش می کشد و می بلعد.
اگر یک انسان در نزدیکی یک سیاهچاله قرار بگیرد به این صورت نابود می شود: آنقدر بدنش می کشد که به دو نیمه تقسیم میشود و این تقسیم شدن تا سلولهای بدنش ادامه دارد تا اینکه به اتم می رسیم و نابود می شویم. بله این غول حریص همه اجسام را می خورد و نابود می کند.
نظریه نسبیت عام آلبرت اینشتین پیش بینی میکند که یک جرم به اندازه کافی فشرده شده،میتواند سبب تغییر شکل و خمیدگی فضا-زمان و تشکیل سیاهچاله شود. مرز این ناحیه از فضا-زمان که هیچ چیزی پس از عبور از آن نمیتواند به بیرون برگردد را افق رویداد مینامند.
ویژگی سیاهچاله ها
ویژگی سیاهچاله های پنهان راه شیری :
- جرم یک سیاهچاله را فقط با استفاده از سرعت گردش اجسام دیگر در اطراف خودش اندازه گیری می شود.
- زمان و فضا در سیاهچاله به شدت فشرده شده اند.
- نیروی گرانش اطراف سیاهچاله بسیار قوی است.
- همه ذرات یک سیاهچاله در مرکزش متمرکز شده است ،این مرکز از اتم کوچکتر است.
درون سیاهچاله چیست
قطعا این سوال ها با آمدن نام سیاهچاله ها در ذهن ما شکل گرفته :
- سیاهچاله چرا نامرئی است
- مواد تشکیل دهنده سیاهچاله چه می تواند باشد
- درون یک سیاهچاله چگونه است
- آیا می توان وارد آن شد
- آیا می توان سیاهچاله را نابود کرد
- عمر یک سیاهچاله چقدر است
- یا می توان یک فضاپیما ساخت که از نور هم سرعتش بیشتر باشد و درون یک سیاهچاله رفت.
وقتی یک «ستارهی ابر پر جرم» همهی سوختش را مصرف میکند، تحت وزن زیاد خودش «رمبش » میکند و به یک سیاهچاله تبدیل میشود. فقط ستارههایی پس از مرگ تبدیل به سیاهچاله های پنهان راه شیری میشوند که حداقل ۲۵ برابر خورشید جرم داشته باشند. در کهکشان ما، تقریبا هر ۱ ستاره از ۱۰۰۰ ستاره جرم کافی برای تبدیل شدن به سیاهچاله را دارد.
این دیسک که از مواد داغ تشکیل شده، به نوبهی خود بسیار تماشایی است. در حقیقت به دلیل گاز و غبار زیادی که پیرامون سیاهچاله های پنهان در راه شیری جمع شده، هیچ وقت نمیتوانید آن را به طور مستقیم ببینید. اما میتوانید تماشا کنید که گرانش چگونه پرتوهای نور را خم میکند و پیچ و تاب میدهد. سیاهچاله با این کار بر روی مواد پیرامونش اثری میگذارد که به آن سایهی سیاهچاله میگویند.
گرانش حتی تصویر این سایه را نیز پیچ و تاب میدهد و باعث میشود که ۵ بار بزرگتر از سیاهچاله به نظر برسد.
سیاهچاله های پنهان در راه شیری
همانطور که از اسم این سیاهچاله ها مشخص است یک سیاهچاله پنهان سیاهچاله است که نامرئی است و قابل رویت نیست . برای درک درست این سیاهچاله های پنهان در راه شیری گفته خود را با بیانی از سوره ای به نام «التکویر، آیات ۱۵ تا ۱۸» شروع میکنیم.
فَلَا أُقْسِمُ بِالْخُنَّسِ
قسم یاد میکنم به ستارگان بازگردنده
الْجَوَارِ الْکُنَّسِ
که به گردش آیند و در مکان خود رخ پنهان کنند.
ویدیوی سیاه چاله
در این آیات، کلمه «الخنّس» به معنی آنچه که پنهان و دیده نمیشود ، آمده که اکنون دانشمندان اعلام کردند ، سیاهچالهها مکانهایی با کششهای گرانشی بسیارزیاد هستند به طوری که حتی نورها هم نمیتوانند از آن عبور کنند و از آنجایی که هیچ نوری از این سیاهچالهها عبور نمیکند، نمیتوان آنها را مشاهده کرد و آنها پنهانند.
تعداد سیاه چاله ها
به گفته پژوهشگران حدود ۱۰۰ میلیون سیاهچاله در کهکشان ما وجود دارد این آمار با توجه به سیاهچاله های پنهان و خاموش گفته شده است. تعدادی سیاه چاله ابر جرم وجود دارد که کمیاب هستند اما این تعداد از نظر ما می تواند خیلی کمتر از آن چیزی باشد که فکرش را می کنیم.
بدین معنی که در آینده میتواند تا ۱۰۰ میلیون سیاهچاله داشته باشد. اگر این فرضیه درست باشد تعداد سیاهچالهها را بهطور چشمگیری افزایش می یابد. کهکشان راهشیری که ما در آن قرار گرفتهایم، حدود ۱۰۰ میلیارد ستاره دارد.
سیاه چاله مرکز راه شیری
برای اینکه دید بهتری بدست آورید،باید به مرکز کهکشان راه شیری سفر کنیم، جایی که خانهی یک سیاهچالهی ابر پرجرم است. ستاره شناسان با استفاده از تلسکوپ فضایی نیوتون (XMM-Newton) شواهدی به دست آورده اند که نشان میدهد این سیاهچاله با جرمی در حدود ۴میلیون برابر خورشید وجود دارد. این سیاهچاله مرکزی در راه شیری حدود ۳۰۰ سال پیش با طغیانی بزرگ از خواب ناز بیدار شد، شراره ای را از خود ساطع کرده که یک میلیون برابر مقدار کنونی اش روشن کرده است.
این سوال بی جوابی است که مدت هاست ذهن ستاره شناسان را به خود مشغول کرده است:
چرا سیاهچاله مرکز راه شیری اینقدر آرام است ؟
ممکن است شما نیز مانند بعضی از ستاره شناسان گمان کنید که سیاهچاله مرکز کهکشان ما یکی از آن سیاهچاله های همیشه آرام و خاموش است، اما تحقیقات جدید چیز دیگری را نشان می دهد. یک گروه از ستاره شناسان ژاپنی نشان دادند که سیاهچاله ابر پرجرمی که در قلب کهکشان ما قرار دارد همانند دیگر سیاهچاله ها فعال و پرخروش است، شاید حالا در حال استراحت بعد از یک طغیان عظیم باشد.
هم اکنون میزان انرژی ساطع شده از محیطش، میلیون ها بار از تشعشعات ساطع شده دیگر سیاهچاله های ضعیف تراست.
هنگامی که پرتوهای اشعه ایکس در اثر یک ظغیان به گازهای اطراف سیاهچاله ها می رسند آن ها را در این طول موج برای مدت کوتاهی روشن می کنند و با پایان یافتن پالس اشعه ایکس آن گازها دوباره تاریک می شوند. این بازتاب یک انفجار در کیهان است. این اتفاق برای سیاه چاله مرکزی راه شیری نیز افتاده و ستاره شناسان با جمع آوری مشاهدات خود بین سال های ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۵ بازتاب طغیان عظیم این سیاهچاله را در فضا مشاهده کردند.
آیا ممکن است یک سیاهچاله پنهان زمین را قورت بدهد
از سیارک هایی که می توانند تمام گونه ها را منقرض کنند، تا انفجار های امواج گاما و ابرنواختر ها که می توانند حیات زمینی را نابود کنند، فضای بیرونی از نظر نیروهایی که بتوانند زمین را نابود کنند هیچ کم ندارد. اما چیزی در فضا هست که ترسناک تر از همه اینها به نظر می رسد.
آیا ممکن است یک سیاهچاله زمین را قورت بدهد؟
برای اندازه گیری اینکه سیاهچاله های پنهان در راه شیری می تواند زمین را قورت دهد، باید اول بفهمیم آنها کجا هستند و جرم آنها چقدر می تواند باشد. اما وقتی آنها نوری را ساطع نمی کنند، چطور چنین چیزی ممکن است؟ خوشبختانه ، می توانیم اثر آنها بر فضای اطرافشان را مشاهده کنیم. اگر ببینیم چندین ستاره دور فضایی به ظاهر خالی می گردند، یک سیاهچاله می تواند این رقص را رهبری کند. به طور مشابه نوری که به اندازه کافی از نزدیکی افق رویداد عبور می کند به خاطر پدیده ایی به نام لنزینگ گرانشی منحرف می شود.
بیشتر سیاهچاله هایی که کشف کرده ایم می توانند در چهار دسته اصلی شناخته شوند :
بیشتر سیاهچاله هایی که کشف کرده ایم می توانند در چهار دسته اصلی شناخته شوند :
- سیاهچاله ستاره ایی
- ریز سیاهچاله ها
- سیاهچاله های با جرم متوسط (IMBH)
- سیاهچاله های کلان جرم
سیاهچاله های ستاره ایی
خصوصیات سیاهچاله های ستاره ایی :
- کوچک تر ها، سیاهچاله های ستاره ایی نام دارند، و وزنی تا ۱۰۰برابر بیشتر از خورشید ما دارند
- آنها وقتی شکل می گیرند که یک ستاره عظیم تمام سوخت هسته ایی خود را مصرف می کند و هسته آن فرو می ریزد.
- چندین نمونه از این اجرام را به نزدیکی ۳۰۰۰ سال نوری آن طرف تر رصد کرده ایم.
- ممکن است تا ۱۰۰ میلیون سیاهچاله کوچک فقط در کهکشان راه شیری وجود داشته باشد.
با وجودجرم بالای سیاهچاله های ستاره ایی، شعاعی تنها در حدود ۳۰۰ کیلومتر یا کمتر دارند، که احتمال برخورد مستقیم آنها با ما را بسیار کم می کند. با این وجود از آنجا که میدان گرانشی آنها می تواند بر ستاره های دور دست اثر بگذارد، حتی بدون برخورد مستقیم هم آنها می توانند خطرناک باشند.
مراحل تشکیل یک سیاهچاله ستاره ایی:
- در پایان عمر هستهی ستارههای کوچک که جرمی بیش از سه برابر جرم خورشید دارند بستری می سازند.
- این بستر، برای تشکیل یک «ستارهی نوترونی» و یا یک «کوتولهی سفید» خواهند شد.
- سپس وقتی درونریزی گرانشی در پایان عمر یک ستاره بزرگتر رخ دهد، سرانجام به یک سیاهچالهی ستارهای تبدیل میشود.
- این سیاهچالهها از «رمبش گرانشی» ستارههای بزرگ شکل میگیرند.
- جرم اینگونه از سیاهچالهها بین سه تا چند ده برابر خورشید است.
اگر یک سیاهچاله ستاره ایی معمولی را از محدوده نپتون عبور کند،مدار زمین به میزان قابل توجهی تغییر با نتایح وخیم خواهد کرد.
سیاهچاله های با جرم متوسط
ویژگی این نوع سیاهچاله ها عبارتند از :
- امکان پیداکردن این نوع سیاهچاله ها با تلسکوپ آرایه بسامد پایین (LOFAR ) در هلند وجود دارد.
- سیاهچاله های متوسط حلقه گمشده بین دو سیاهچاله کلان جرم و سیاهچاله ایی که جرمش ۱۰۰ برابر خورشید است، هستند.
ریز سیاهچاله ها
همانطور که از اسم این سیاهجاله ها مشخص است باید خیلی ریز باشند برخی از ویژگی های آنها عبارتنداز:
همانطور که از اسم این سیاهجاله ها مشخص است باید خیلی ریز باشند برخی از ویژگی های آنها عبارتنداز:
- این اجرام سیاهچالههای بسیار کوچکی هستند.
- جرم آنها بهقدری کم است که در اثرات مکانیک کوانتومی اهمیت زیادی پیدا میکند
- بهنام سیاهچالههای مکانیک کوانتومی نیز شناخته میشوند.
- هر چه سیاهچاله کوچکتر باشد سرعت تبخیر آن بیشتر میشود و در نهایت منفجر میشوند
- این سیاهچالههای ریز ، پنهان در راه شیری می توانند منفجر شوند.
- ریز سیاهچاله ها هم ممکن است خطرناک باشند.
اولین عکس از سیاهچاله ابر جرم کهکشان راه شیری
اولین عکس از سیاهچاله ابر جرم کهکشان راه شیری به صورت واقعی چند وقت پیش گرفته شده است، شاید یک عالمه سیاهچاله پنهان وجود دارند که ما آنها را ندیدیم و حتی نمی دانیم آنها به ما چقدر نزدیک هستند و آیا می توانند خطرناک باشند یانه؟
دانشمندان فضایی در پروژه ای بزرگ به نام « افق تلسکوپ» همت خیلی زیادی به خرج دادند و بالاخره توانستند عکس یک سیاهچاله واقعی را در فضا با کیفیت باور نکردنی عکسبرداری کنند. این سیاه چاله در کهکشان M87 و در فاصله ۵۵ میلیون سال نوری از سیاره زمین قرار دارد. دانشمندان جرم این سیاه چاله را ۶.۵ میلیارد برابر خورشید در منظمومه شمسی تخمین زدهاند. تلسکوپهای مورد استفاده در این پروژه در تمامی قارههای جهان قرار دارند.
شپرد داولمن مدیر پروژه افق تلسکوپ پس از انتشار این تصویر گفت:
“سیاه چالهها مرموزترین و اسرار آمیزترین اشیاء موجود در کیهان هستند و ما تاکنون اطلاعات بسیار اندکی از آنها داشتهایم. به طور حتم این عکس در شناخت هرچه بیشتر سیاه چالهها به ما کمک میکند.”
این عکس، تصورات ذهن انسان در مورد اجرام آسمانی را به چالش کشیده و باعث درک درستتری میشود.
سیاهچاله های کلان جرم
این غول ها با خوردن ماده و ادغام با دیگر سیاهچاله ها تا این ابعادعظیم رشد می کنند.برخلاف عموزاده های ستاره ای آنها، سیاهچاله های کلان جرم در فضا سرگردان نیستند. در عوض، آنها در مرکز کهکشان ها قرار دارند.اگر کهکشان ما باکهکشانی دیگر برخورد کند، زمین به سمت مرکز کهکشان پرتاب خواهدشد، به اندازه کافی نزدیک به سیاهچاله کلان جرم و در نهایت قورت داده می شود.
سیاهچاله های کلان جرم چگونه اند و در کجا قرار دارند :
- غول های عظیم الجثه ایی هستند که در مرکز همه کهکشان ها زندگی می کنند.
- یک سیاهچاله کلان جرم ابر قدرت ترین نوع سیاهچاله است.
- منظومه ما در مداری حول یک سیاهچاله کلان جرم در فاصله ای به اندازه ۲۵٫۰۰۰ سال نوری در مرکز راه شیری سکونت دارد.
- سیاهچاله مزکز راه شیری «کمان ای» (Sagittarius A) است که در آن امواج رادیویی بسیاری وجود دارد.
- جرم آنها میلیونها یا میلیاردها بربر خورشید ماست و افق رویداد آنها می تواند میلیاردها کیلومتر گسترده باشد.
- بزرگترین نوع سیاهچاله ها در جهان سیاهچاله های کلان جرم هستند.
- اولین سیاهچاله واقعی کلان جرم در مرکز کهکشان قرار دارد.
پیش بینی شده که برخورد با کهکشان آنرومدا ۴میلیارد سال دیگر اتفاق میافتد، که خبر خوبی برای سیاره ما نیست.
اماپیش از آنکه آنها را سخت قضاوت کنیم، سیاهچاله ها به سادگی ماموران تخریب نیستند. آنهانقش اساسی در شکل گیری کهکشان ها بازی کرده اند، که سنگ بناهای جهان ما هستند. سیاهچاله های پنهان در راه شیری نقش خیلی مهمی در تبدیل جهان به جایی درخشان و فوق العاده داشته اند. امیدواریم که سایت فارسی خوان توانسته باشد این هیولا های کیهانی شگفت انگیز و جالب را به خوبی برایتان توصیف کرده باشد ، این غول های پنهانی، سوژه خوبی برای فیلم های علمی، تخیلی، فضایی می توانند باشند.
دیدگاهتان را بنویسید