علایم و نشانه های کم آبی در بدن

علایم و نشانه های کم آبی در بدن

کم آبی بدن در فصل‌های گرم سال خصوصا در نواحی خشک کشور بسیار شایع می‌شود. در هوای گرم و خشک بدن به علت شرایط محیطی در حال از دست دادن میزان زیادی آب است. در این شرایط با کم نوشیدن آب و مایعات خطر کمبود چندین برابر می‌ شود. کسانی که دچار دهیدراسیون یا کم آبی بدن هستند، درواقع به اندازه کافی مایعات در خون خود ندارند که مواد مغذی و اکسیژن را به بافت‌های بدن برساند.

شما ممکن است با تعریق زیاد، دفع ادرار بیش از حد، یا به دلیل بیماری و مصرف داروهای خاصی، دچار کم آبی بدن یا دهیدراسیون شوید. تمام این عوامل در کنار عدم جبران آب از دست رفته، کم آبی بدن در نوزادان، کودکان و بزرگسالان را تشدید می‌کند که عوارض خطرناکی را به دنبال دارد. خصوصا کم آبی در بارداری که هم برای مادر و هم برای جنین بسیار خطرناک است. در این مطلب فارسی خوان قصد داریم علائم، دلایل و راه‌های درمان کم آبی بدن را برای شما شرح دهیم.

علایم کم آبی بدن

بسیار مهم است که علایم کم آبی بدن را به موقع تشخیص دهید. برخی اوقات ممکن است احساس خوبی نداشته باشید یا متوجه تغییراتی در پوست خود شوید، مثل خشکی یا کاهش انعطاف‌پذیری (مثلا بعد از نیشگون گرفتن پوست به حالت قبل باز نگردد یا به کندی صاف شود). کم آبی بدن نوزاد می‌تواند با پایین آمدن نیاز به تعویض پوشک مشخص شود. با توجه نکردن به کم آبی بدن ممکن است علائم بیشتری ظاهر شود. مهم‌ترین علایم کم آبی و از دست دادن آب بدن شامل موارد زیر است.

• سرگیجه
• سردرد
• خشکی دهان
• خشکی مجرای بینی
• ضعف
• حالت تهوع و حتی استفراغ
• پوستی که بعد از کشیدن به حالت قبل باز نگردد
• تیره شدن رنگ یا شدید شدن بوی ادرار و سوزش ادرار

دهان چشم و پوستتان خشک می شود

خشک شدن دهان یکی از علایم کم آبی بدن است که هر روزه در افراد مشاهده می شود و نشان از این دارد که بدن، آب بیشتری نیاز دارد. خیلی از افراد بر این باورند که چای یا قهوه و دیگر نوشیدنی ها می تواند جایگزینی برای آب باشد ولی در واقع چای، قهوه و دیگر نوشیدنی ها نمی توانند جای آب را برای بدن بگیرند و باید در کنار آنها آب کافی بنوشید. در نتیجه به محض این که احساس کردید دهانتان خشک شده است اولین کاری که باید انجام دهید این است که آب بنوشید.

خشک شدن چشم ها می تواند یکی دیگر از نشانه های کم آبی بدن باشد، مثلا هنگامیکه که در طول روز بیش از حد به کامپیوتر خود نگاه می کنید آب چشم های شما در حال خشک شدن هستند و این مورد یکی از علایم کم آبی بدن به شمار می رود و با نوشیدن آب می توانید از خشک شدن چشم هایتان جلوگیری کنید.

همانطور که می دانید پوست یک لایه محافظتی قوی برای بدن محسوب می شود بنابراین باید از آن مراقبت کنیم و یکی از ساده ترین راه های مراقبت از پوست این است که تنها باید آب کافی بنوشیم و با نوشیدن آب می توانیم از ایجاد چین و چروک و شیوع بیماری های پوستی جلوگیری کنیم.

گرفتگی های عضلانی

زمانی که با کم آبی بدن مواجه هستید، خون غلیظ‌تر می شود و از این رو حجم خون (حجم کلی خون در بدن) افت می کند. بر همین اساس، عدم تامین آب کافی موجب ورود بدن به فرآیندی می شود که طی آن ارسال خون به اندام های کلیدی با بیشترین نیاز به این مایع آغاز می شود. در این شرایط، قلب بر عضلات مقدم است و جریان خون ناکافی به عضلات موجب بروز گرفتگی های عضلانی می شود.

علایم کم آبی بدن در میانسالان

علایم کم آبی بدن در میانسالان ممکن است با افراد بالغ و کودکان متفاوت باشد. داروهایی که میانسالان و کهنسالان استفاده می‌کنند بیشتر باعث کم آبی بدن آن‌ ها می‌شود. یکی از علائم بسیار مشخص و رایج در میانسالان، کاهش حالت کشسانی پوست است که هنگام نیشگون گرفتن یا کشیدن پوست، پوست خیلی دیر به حالت اولیه برمی‌گردد.

به طور مداوم گرسنه می شوید

آیا تابحال موقع گرسنگی به این موضوع فکر کردید که این گرسنگی ناشی از چه چیزی می تواند باشد. همانطور که قبلا هم گفتیم هنگامیکه آب کافی به بدن نرسد، بدن دچار بی نظمی می شود و سیگنالهای اشتباه به مغز می فرستد، در واقع یکی از دلایلی که گرسنه می شوید می تواند همین کم آبی بدن باشد. در نتیجه این بار که احساس گرسنگی کردید، اول به سراغ نوشیدن آب بروید و چند دقیقه صبر کنید اگر گرسنگی تان با نوشیدن آب حل نشد آنوقت سراغ یک میان وعده سبک بروید.

پیری زودرس

میزان آب موجود در بدن می تواند سن ما را نیز نشان دهد و به همین دلیل زمانیکه ما بزرگ می شویم باید با آگاهی بیشتر آب مصرف کنیم چرا که وقتی آب بدن ما کم باشد ، در نتیجه پوست ما هم دچار کم آبی است و به مروز زمان چین و چروک بروی صورت و بدنمان ظاهر می شوند . برای جلوگیری از ظاهر شدن این مشکلات در بدن باید یک رژیم شامل مقدار مناسب آب در هر روز را داشته باشید تا به بدنتان آسیبی نرسد .

یبوست

همانند سیستم کلیوی، سیستم گوارش نیز برای ارائه عملکرد عملکرد بهینه و روان خود نیازمند آب فراوان است. آب امکان حرکت روان غذا در روده ها را فراهم کرده و همچنین روده را سالم و کارآمد حفظ می کند. ابتلا به یبوست می تواند نشانه ای از وجود مایع ناکافی برای انتقال مواد زائد به خارج از بدن باشد.

تحلیل عضلانی

حتما این جمله را بارها شنیده اید که می گویند: اگر می خواهید عضله سازی کنید باید مقدار پروتئین بیشتری را در رژیم غذایی خود قرار دهید و با مصرف آب باید آن را بهتر تنظیم کنید. درنتیجه مصرف پروتئین برای عضله سازی برای بدن بسیار مهم است اما مهمتر از آن این است که میزان مصرف آب را دقیق تر تنظیم کنیم. در کل ۷۰٪ عضلات ما از آب تشکیل شده است و یکی از عوامل پیش بینی کننده این است که چرا مصرف آب برای حفظ توده عضلانی بسیار مهم است.

در جواب باید گقت : آب از خون به عضله ما هدایت می شود و هنگامی که بدن آب کافی دریافت کند باعث می شود تا این آب از عضله خارج شده و به جریان خون منتقل شود تا حفظ گردش خون و فشار خون ما در سطح مناسب برسد. از دست دادن آب بدن، طی یک دوره طولانی، عضله را محروم می کند و ممکن است باعث کاهش حجم عضلانی شود.

میل زیادی به مصرف قند

اگر به طور ناگهانی به سمت خوردن شکلات و شیرینی کشیده می شوید، احتمال دارد بدن تان کم آب شده باشد. زمانی که بدن با کمبود آب مواجه می شود، کبد نمی تواند از ذخیره ی انرژی خود به میزان کافی گیلکوژن آزاد کنند. در نتیجه مغز علائمی نشان می دهد تا بر شرایط مسلط شود. زمانی که دچار چنین وضعیتی می شوید بهتر است میان وعده های سرشار از آب را در برنامه ی روزانه تان بگنجانید.

گرفتگی عضلات

زمانی که عضلات به سختی کار می کنند و در عین حال بدن به میزان کافی آب ندارد، میزان سدیم و پتاسیم بدن دچار اختلال شده و این مسئله نیز روی عضلات تاثیر منفی می گذارد و منجر به گرفتگی و کرامپ های عضلانی می شود.

مشکلات گوارشی

اگر در طول روز به میزان کافی آب ننوشید ، حتما دچار مشکلاتی مهم در دستگاه گوارش خواهید شد چرا که بدون رطوبت کافی در بدن ، مقدار و تراکم مخاط در کاهش می یابد که این مشکل باعث خواهد شد که اسید معده به اندام های داخلی بدن آسیب برساند و همچنین سوزش در سر دل را نیز احساس خواهید کرد .

احساس خواب آلودگی و خستگی

اگر به اندازه کافی به بدن آب نرسانید، بدن شروع به قرض گرفتن آب از خون می کند و در نتیجه میزان آب و اکسیژن در بدن کاهش می یابد و به مرور زمانی کوتاه آب در تمام بدن کاهش می یابد . کمبود اکسیژن یا همان آب در بدن بطور مستقیم می تواند باعث خستگی و خواب آلودگی شود و روز به روز خسته و خسته تر خواهید شد .

بدن به چه میزان آب نیاز دارد

بدن شما هر روز مقداری آب را از طریق تنفس، تعریق، ادرار و مدفوع از دست می دهد. برای آنکه بدن به فعالیت مناسب خود ادامه دهد، بایستی با نوشیدن مایعات و خوردن غذاهای آبدار، ذخایر آب بدن دوباره پر شوند. حتما جمله آشنای «روزانه ۸ لیوان آب و مایعات بنوشید» را بارها و بارها شنیده اید.

جالب است بدانید ۸ لیوان حدودا معادل ۱.۹ لیتر می باشد و این در حالی است که طبق اعلان سازمان دارو، میزان آب و یا نوشیدنی کافی برای مردان ۳ لیتر (۱۳ لیوان) در روز و برای زنان ۲.۲ لیتر (حدود ۹ لیوان) در روز می باشد. پس بهتر است این جمله آشنا را به این شکل اصلاح کنیم: «روزانه حداقل ۸ لیوان آب و مایعات بنوشید».

منابع دیگر تامین آب بدن

جالب است بدانید علاوه بر آب و مایعاتی که در طول روز مصرف می کنید، بسیاری از غذاها نیز حاوی مقادیری آب می باشند و شما لازم نیست برای تامین آب مورد نیاز بدن تان، تنها به نوشیدن مایعات فکر کنید. بطور متوسط غذاها حدود ۲۰ درصد از آب مورد نیاز بدن را در طول روز تامین می کنند. برای مثال تا ۹۰ درصد وزن میوه ها و سبزیجاتی مانند هندوانه و گوجه فرنگی از آب تشکیل شده است.

عوارض ناشی از کم شدن آب بدن

آرتریت

آرتریت روماتوئید یکی از عوارض کم شدن آب بدن است. این وضعیت موجب درد مفاصل می شود. این مشکل می تواند با مصرف مقدار کافی آب و املاح مورد نیاز بدن درمان شود. فرد نبایستی تنها به داروهایی مانند مسکن ها جهت حل این مشکل اکتفا کند. دارو در حقیقت ممکن است بیمار را آسیب پذیرتر سازد.

سوزش معده یا سوزش سر دل

هنگامی که قسمت فوقانی دستگاه گوارش تحت کم آبی قرار بگیرد، به وضعیتی تحت عنوان سوزش سر دل منجر خواهد شد. چنانچه سوزش سر دل به شیوه ای نادرست و به عبارتی با مصرف داروهای آنتی اسید درمان شود، این مشکل بیش از پیش شدت خواهد یافت و موجب بروز مشکلات مختلفی مانند فتق هیاتال، زخم و التهاب معده خواهد گردید.

میگرن

فردی که به مقدار کافی آب مصرف نمی کند، ممکن است دچار میگرن گردد. این وضعیت ممکن است موجب بروز مشکلاتی مانند التهاب چشم ها گردد. میگرنی که به موقع مورد درمان قرار نگیرد، ممکن است باعث نابینایی فرد شود.

آنژین

آنژین یک عارضه ی پزشکی است که در اثر از دست دادن آب ریه ها ایجاد می شود. هر چند مصرف آب، این مشکل را درمان می سازد، با این حال توصیه می شود که تحت معاینات پزشکی قرار بگیرید.

کمردرد

کم آبی ستون فقرات ممکن است باعث بروز درد کمر شود. در این وضعیت ، دیسک های موجود در ستون فقرات دچار کم آبی می شوند.

آسم

نوشیدن بیش از حد آب نیز می تواند برای بدن مضر باشد. در این حالت کلیه ها قادر به تخلیه آب اضافی نیستند و در نتیجه خون رقیق شده و مواد معدنی موجود در آن مانند سدیم کم می شوند هنگامی که بدن آب کافی نداشته باشد، سیستم های بدن متناسب با آن عمل کرده و سعی می کنند راه تبخیر آب از بدن را مسدود سازند. این امر ممکن است منجر به بروز آسم شود. این مشکل در افرادی دیده می شود که از کم آبی بدن طولانی مدت رنج می برند.

کولیت یا ورم روده بزرگ

کولیت باعث درد در روده بزرگ می شود. کم شدن آب بدن منجر به ایجاد چنین مشکلاتی می شود. روده تلاش می کند برای مقابله با این مشکل، آب را از مدفوع و فضولات بدنی جذب کند. این امر موجب کاهش لغزندگی روده ها شده و سبب ایجاد درد می گردد.

دیابت بزرگسالان

دیابت بزرگسالان بر اثر کم شدن آب بدن بوجود می آید. بدن با کاهش ترشح انسولین، به کم شدن آب پاسخ می دهد. انسولین، اگر به میزان طبیعی ترشح شود، آب را به تمام سلول های بدن عرضه می کند و اندام های مهمی مانند مغز از کم آبی بدن رنج نمی برند.

چربی خون بالا

افزایش سطح کلسترول خون، تاثیر دیگر از دست دادن آب بدن است. کلسترول به عنوان یک سپر برای جلوگیری از دست دادن آب بدن توسط سلول ها عمل می کند.

فشار خون بالا

افزایش فشار خون یکی از اثرات مهم از دست دادن آب بدن است. هنگامی که بدن مقدار زیادی آب از دست می دهد، بایستی مایعات لازم جهت عملکرد منظم اندام های بدن حفظ شوند. در نتیجه، فرآیند اسمز معکوس کمک می کند تا اندام های مهم بدن به قدر کافی آب بدست آوردند. فرآیند اسمز معکوس فشار بسیار زیادی بر روی رگ های خونی آورده که منجر به افزایش فشار خون می گردد.

درمان کم آبی بدن

بهترین درمان کم آبی بدن پیشگیری از آن است؛ با نوشیدن آب و مایعات و خوردن غذا به اندازه کافی آب جذب کنید. تمام آبی که شما در طول روز دریافت می‌کنید (تمام مایعات و غذاها شامل آب، قهوه، شیر، سوپ، آبمیوه و غیره) باید چیزی حدود نیم گالن باشد. وقتی کمبود آب بدن و دهیدراسیون به جایی می‌رسد که علایم عنوان شده را نشان می‌دهد، ممکن است دیگر نتوانید فقط با آب این کمبود را جبران کنید و خوردن آب به تنهایی کافی نیست.

کم آبی بدن زمانی رخ می‌دهد که بدن شما میزان زیادی «مایعات» و «الکترولیت» (پتاسیم و سدیم نمک) را از دست می‌دهد. جالب است بدانید که «آب» با این که در کم آبی بدن بسیار موثر است، فاقد الکترولیت است. برای جبراین میزان الکترولیت از دست رفته، می‌توانید از غذاهای آبکی مانند سوپ، آبگوشت، سبزیجات و نوشیدنی‌هایی مانند آب میوه استفاده کنید تا میزان پتاسیوم بدن خود را به حد طبیعی افزایش دهید. کم آبی بدن خصوصا در کودکان بسیار خطرناک است و ممکن است در عرض چند روز باعث مرگ آن‌ها شود.

همین‌طور کم آبی در بارداری می‌تواند خطرات غیرقابل جبرانی برای کودک و مادر در پی داشته باشد. برای کودکان پزشکان اغلب مکمل‌های خوراکی را توصیه می‌کنند که معمولا می‌توانید از داروخانه‌ها بدون نیاز به نسخه پزشک تهیه کنید، مکمل‌هایی مانند پدیالیت (Pedialyte)، سرالیت (Ceralyte) و اینفالیت (Infalyte). عدم درمان کم آبی می‌تواند منجر به شوک بدن شود. اگر بیماری که دچار کم آبی بدن شده است فشار خون پایین یا نبض ضعیفی داشته باشد باید از طریق تزریق وریدی به او مایعات برسانند.

این مطلب توسط تیم فارسی خوان جمع آوری و تکمیل شده است امیدوارم که از این مطلب استفاده کرده باشید.همچنین از شما همراه گرامی می خواهیم که برای پیشرفت این مطلب نظر خود را از بخش دیدگاه برای ما ارسال کنید و با دیگر کاربران به تبادل نظر بپردازید.