یکی از سنت های زیبای ایران زمین گلاب گیری کاشان است که همه ساله معمولا از اوایل اردیبهشت ماه شروع میشود و تا پایان بهار ادامه دارد. این آیین کهن همه ساله افراد زیادی را به کاشان میکشاند تا از نزدیک این فرایند زیبا را تماشا کنند و یا گلاب مورد نیازشان را از همان جا تهیه نمایند برای همین تیم گردشگری فارسی خوان قصد دارد تا اطلاعاتی در این زمینه برای شما مخاطبان گرامی در این مقاله فراهم آورد، امیدواریم این مطلب برای شما عزیزان مفید واقع شود.
تاریخچه مراسم گلاب گیری
گلاب! این مایع خوشبوی پر کاربرد و پر آوازه در جهان، که از گل محمدی به دست میآید و بهترین نوع آن در ایران و در شهر کاشان به گرفته میشود. با اینکه تاریخ کاشت گل محمدی در منطقه کاشان به هفت هزار سال میرسد، اما گلاب گیری در کاشان قدمتی حدودا هزار ساله دارد.
دلایل زیادی برای اثبات اینکه مراسم گلاب گیری یک آیین باستان در این منطقه است وجود دارد از جمله:
- کشف آثاری که نقوش حکاکی شده روی آنها گل سرخ به همراه داشت در منطقه سیلک.
- اشاره به وجود گل سرخ در این منطقه در آثار عالم بزرگ محمد محسن فیض کاشانی.
- نوشته های شاردن جهانگرد معروف فرانسوی از این منطقه در مورد گل سرخ در عصر صفوی.
- نشته های ابوالقاسم عبدالله قاسانی در قرن هفتم کتابی درمورد عطر که بخشی درمورد گلاب گیری کاشان است.
شاید خیال انگیز به نظر برسد اما واقعی است که تاریخچه مراسم گلاب گیری این آیین این چنین قدمتی دارد و این نشان از تمدن کهن ایران زمین دارد. و دیگر شاهد بر این موضوع این است که هم اکنون نیز بعد از گذشت سالها باز هم گلاب گیری در کاشان به ویژه دو شهر قمصر و نیاسر به شیوه تقطیر که شیوه کهن این کار است صورت میگیرد و حتی با وجود ابزار صنعتی همچنان از ابزار قدیمی و سنتی برای گرفتن گلاب استفاده میکنند.
و جذب گردشگران به این منطقه برای همین شیوه گلاب گیری سنتی است.
برگزاری مراسم گلاب گیری
برگزاری مراسم گلاب گیری همه ساله تقریبا از اوایل اردیبهشت تا پایان خرداد ماه در شهر های قمصر، نیاسر، برزک و روستاهای ون، سده، وداقان و… برگزار میشود ولی در میان آنها گلاب قمصر از همه معروف تر است و مراسم گلاب گیری با نام قمصر گره خورده است. قمصردر جنوب کاشان و در فاصله ۳۰کیلومتری آن واقع شده و این شهر با طبیعت کم نظریش پر است از باغ گلهایی که مهیا شدن تا مردمان خونگرم مهمان دوست این خطه آنها را به گلاب تبدیل کنند و این کار خودش باعث جذب توریست فراوان به این منطقه میشود.
در طول ایام گلاب گیری گلچینی از یک ساعت قبل از طلوع آفتاب تا یک ساعت بعداز طلوع افتاب است.
در واقع همین سنتی برگزار شدن این مراسم است که باعث جذب توریست به این منطقه میشود، تا از نزدیک شاهد این مراسم سنتی زیبا باشند و بتوانند عرقیجات مورد نظر خود را از مرغوب ترین نوع آن خریداری کنند و همین موضوع هم باعث رونق این منطقه شده است.
نحوه گلاب گیری
برای نخستین بار جکیم ابو علی سینا موفق به تولید گلاب شد که آن را با نام های گل سرخ، جوهر گل سرخ و … نیز می خواندند.
نحوه گلاب گیری در این روش به این شکل است که: گل محمدی را به مقدار مشخص و همراه آن میزان معینی از آب را دیگی از جنس مس ریخته و درپوش دیگ را روی آن می گذارند و به کمک زنجیر هایی که به دیگ متصل است محکم میکنند.
در این بین با استفاده از واشر های پلاستیکی بین درپوش و دیگ از نشت کردن بخار جلوگیری میکنند. روی درپوش دیگ سوراخ هایی تعبیه شده است که به وسیله دو لوله آلومینیومی دیگ را به پارچ های دسته دار مسی متصل میکند. بخار حاصل از تقطیر محتویات دیگ از طریق این لوله ها به داخل پارچی که درون دیگ مسی قرار دارد هدایت شده و به مایع تبدیل میشود.
مدت زمان گلاب گیری در روش سنتی بین ۴ الی ۸ ساعت است که در طول شبانه روز میتوان چهار بار این عمل را تکرار کرد و به ۹۰ الی ۱۲۰ کیلوگرم گل محمدی در شبانه روز احتیاج است. به طور معمول در این نحوه گلاب گیری از یک کیلوگرم گل محمدی ۱.۵ لیتر گلاب به دست می آید که نیم لیتر اولیه بسیار مرغوب و خوشبو و غلیظ می باشد.
ابزار گلاب گیری
در این بخش میخواهیم ابزاری که در گلاب گیری سنتی در کاشان استفاده میشود معرفی کنیم:
- دیگ مسی تقریبا به ظرفیت ۱۲۰ تا ۱۵۰ لیتر
- تغار مسی که به عنوان سرپوش دیگ به کار می رود
- پارچ دسته دار از جنس مس باظرفیتی نزدیک ۳۰ تا ۴۰ لیتر که در داخل آب سد قرار می گیرد
- چهار عدد نی کوچک تو خالی که رابط بین دیگ و پارچ است
- حوض آب و دستگاه حرارتی مستقر در زیر دیگ
دیگر دانستنی های گلاب
این مایع معطر در کوله بار هزار ساله خود موارد جالبی را با خود حمل میکند که دانستنشان خالی از لطف نیست. در این بخش به برخی از آنها اشاره میکنیم:
آرام بخش بودن: گلاب خاصیت آرامش بخشی دارد و برای همین در مراسمات عزا استفاده میشود!
درمان سردرد: بوییدن گلاب برای از بین رفتن انواع سردرد بسیار مفید است!
شادابی پوست: استفاده از گلاب برای پاک کردن و شادابی پوست نیز بسیار موثر است!
جالتر از همه موارد اینکه همه ساله خانه ی خدا را با گلاب ناب ایرانی میشورند!
در مطلبی که در این مقاله برای شما عزیزان و همراهان گرامی فراهم آوردیم تلاش کردیم تا بتوانیم اطلاعات مفیدی را درمورد تاریخچه مراسم گلاب گیری ، چگونگی برگزاری مراسم گلاب گیری ، نحوه گرفتن گلاب و ابزاری که برای آن استفاده میشود را بیان و در انتها به برخی دانستنی های گلاب اشاره شد. امید است این مطلب مورد توجه شما عزیزان واقع گردد و با حمایت همیشگی خود از ما باعث دلگرمی برای ادامه این مسیر و رشد روز افزون برای جلب نظر بیشتر شما گردد.
دیدگاهتان را بنویسید