علایم بارداری خارج از رحم
یکی از علایم بارداری خارج از رحم، خون ریزی واژینال یا لکه بینی میباشد. اگر لانه گزینی سلول تخمک تشکیل شده هر جایی غیر از دیواره رحم باشد، به آن بارداری خارج از رحم گفته میشود. اکثر بارداری های خارج از رحمی در یکی از لوله ها رخ میدهد که به آن بارداری لوله ای میگویند. این نوع بارداری معمولا طی چند هفته پس از لقاح و در هفته های اول بارداری اتفاق می افتد. با فارسی خوان همراه باشید تا به بررسی نکات اساسی بیشتر درمورد علایم بارداری خارج از رحم بپردازیم.
بارداری خارج از رحم
اگر تخمک بارورشده، خارج از رحم جای گیر شود، به آن بارداری خارج از رحم میگویند. از هر ۵۰ بارداری، یکی خارج از رحم اتفاق میافتد. هیچ راهی وجود ندارد که این نوع بارداری (یا نا به جا) را وارد رحم کرد، بنابراین به پایان رساندن بارداری تنها گزینه ممکن است. اگر چه عوامل زمینه سازی برای بارداری خارج از رحم وجود دارند، اما این برای هر فردی ممکن است اتفاق بیفتد. به علت خطر این بارداری برای فرد، بسیار مهم است که علائم اولیه را شناساییشده و زودتر درمان آغاز شود.
کسی که خارج از رحم باردار شده است، باید تحت درمان قرار بگیرد. اگر لوله فالوپ او دچار آسیب و پارگی شده است و خونریزی کرده است، باید سریعا تشخیص داده شود و برای توقف خونریزی به اتاق عمل فرستاده شود.
برخی پزشکان بسته به میزان پارگی ایجاد شده نسبت به برداشتن تخمدان و لوله فالوپ اقدام میکنند. اگر لوله فالوپ پاره نشده باشد، پزشک از جراحی لاپاروسکوپی برای برداشتن جنین و ترمیم لوله فالوپ استفاده میکند. در اغلب موارد، عملکرد لوله فالوپ طی این عمل جراحی تحت تاثیر قرار نمیگیرد.
برخی از پزشکان نیز بسته به شرایط بیمار، اگر لوله فالوپ او دچار آسیب نشده باشد، اقدام به تجویز دارو برای بیمار میکنند تا بتوانند جنین را زنده نگه دارند و فرد را نسبت به ادامه بارداری ترغیب کنند. اگر فردی این نوع بارداری را داشته باشد باید مدتی صبر کند که باردار شود.
اما احتمال دارد بارداری طبیعی داشته باشد، حتی اگر یکی از لولههای رحمی شما آسیب دیده شده باشد و طی عمل جراحی برداشته شده باشد، بازهم از طریق لوله دیگر فالوپ خود میتوانید باردار شوید.
خونریزی داخلی به علت پارگی لوله رحمی میتواند منجر به شوک شود، زیرا شوک در اثر افت فشار خون ایجاد میشود. لبها و انگشتان رنگ طبیعی خود را از دست میدهند و کبود میشوند و اغلب فرد عرق زیادی میکند. فرد آشفته و بی قرار به نظر میرسد و تعداد تنفس او کم میشود و نبض او سریع میشود. این علائم خطرناک است و باید فورا به پزشک مراجعه شود.
علایم خطر ساز
- بیماریهای مقاربتی
- بیماریهای التهابی لگن
- اندومتریوز در صورتی که درمان نشود و به بارداری منجر شود
- لولههای فالوپ اسیب دیده
- مصرف داروهای ضدبارداری
- باردار شدن به روشهای آزمایشگاهی (لقاح آزمایشگاهی)
- بستن ناموفق لولههای رحمی
- سابقه خانوادگی فرد برای داشتن بارداری خارج رحمی
- عمل جراحی لگن
- چسبندگیهای لگنی
- استفاده از آی یو دی. تقریبا ۵۰ درصد بارداری زنانی که برای جلوگیری از بارداری از IUD استفاده میکنند، خارج از رحم صورت میپذیرد.
علایم در بارداری خارج از رحم
- خونریزی واژینال یا لکه بینی
- آمنوره یا عدم قاعدگی
- تهوع
- استفراغ
- درد در ناحیه شکم
- گرفتگی عضلات
- احساس درد تنها در یک طرف بدن سرگیجه
- ضعف
- غش کردن
- درد در ناحیه مقعد
- درد در ناحیه گردن یا شانه
چگونه بارداری خارج از رحم رخ میدهد
پس از لقاح، تخمک باردار شده، در یکی از لولههای فالوپ برای رسیدن به رحم حرکت میکند . اگر این لوله آسیب دیده باشد یا مسدود شده باشد ، حرکت تخمک به سمت رحم ناتمام میماند و تخمک در لوله کاشته شده و در همان جا به رشد خود ادامه میدهد. چون اکثر این نوع بارداری ها در لوله فالوپ اتفاق میافتد، اغلب به آن بارداری در لوله میگویند. در موارد خیلی کمتر شایع، تخمک در تخمدان، سرویکس (دهانه رحم) ، مستقیماً در شکم و یا حتی در زخم جوشخورده سزارین کاشته میشود.
همچنین این امکان وجود دارد که یک جنین به صورت طبیعی در رحم فرد و جنین دیگر در لوله یا هر جای دیگری جایگیر شده باشد. به این وضعیت بارداری هتروتروپیک میگویند که بسیار نادر است و در یکی از هر ۴۰۰۰ بارداری اتفاق میافتد. اگر این نوع بارداری تشخیص داده نشده و درمان نشود، جنین ممکن است تا حدی رشد کند که لوله فالوپ پاره شده و منجر به درد و خونریزی شکمی شدید گردد.
عوامل زمینهساز بارداری خارج از رحم
ممکن است در هر زنی اتفاق بیفتد، حتی اگر هیچ یک از عوامل زمینهساز شناختهشده را نداشته باشد، اما در کل برخی زنان در خطر بیشتری نسبت به دیگران قرار دارند.
۱. جراحی لولههای فالوپ برای تصحیح یک مشکل یا باز کردن لولهها ( که جراحی بستن لولهها (برای جلوگیری از بارداری) روی آن انجامشده بوده). اگر جراحی شکم یا لگن دیگری نیز انجام داده باشید احتمال این نوع بارداری کمی بیشتر میشود. در موارد نادر که زن پس از بستن لولهها باردار شده است، احتمال خارج از رحم بودن بارداری ۲۵ تا ۵۰ درصد است.
۲.در گذشته پس از یک بار بارداری خارج از رحم، احتمال بارداری دیگر خارج از رحم حدود یک به ده است. اگر دو یا چند خارج از رحم داشتهاید، احتمال این که بارداری دیگرتان خارج از رحم باشد حداقل یک به چهار است.
۳. وجود عفونت در دستگاه تولیدمثل فوقانی ( به آن بیماری التهاب لگن یا PID گفته میشود). بیماری التهاب لگن اغلب به واسطه عفونتهای مقاربتی درماننشده مانند سوزاک (gonorrhea ) یا کلامیدیا (Chlamydia) ایجاد میشود. گاهی اوقات هیچ علامتی وجود ندارد، بنابراین ابتلا به هر یک از این بیماریهای مقاربتی احتمال این نوع بارداری را افزایش میدهد، حتی اگر فکر نمیکنید که بیماری التهاب لگن داشتهاید.
۴. مشکلات باروری . ناباروری اغلب به واسطه آسیب لولهها اتفاق میافتد و در صورتی که در حین درمان ناباروری باردار شوید، احتمال باردارشدن خارج از رحم در شما از متوسط بیشتر میشود.
۵. اگر مادرتان در حین بارداری شما داروی دی اتیل استیل بسترون (DES) مصرف کرده باشد ممکن است موجب مشکلاتی مانند ناهنجاریهای لولههای فالوپ و رحم در شما شود که احتمال بارداری خارج از رحم در شما را افزایش میدهد (توجه داشته باشید که دی اتیل استیل بسترون در سال ۱۹۷۱ در امریکا از بازار خارج شد اما در برخی کشورهای دیگر هنوز در دسترس است). از مادر خود بپرسید آیا این دارو را در دوران بارداری شما مصرف کرده است یا نه.
۶. وضعیتی به نام اندومتریوز ممکن است جای زخمی ایجاد کند که لولههای فالوپ را تحت تأثیر قرار داده و احتمال بارداری خارج از رحمی را افزایش میدهد.
۷. زنانی که ۳۵ سال یا بیشتر سن دارند هنگامی که باردار میشوند در خطر بیشتر بارداری خارج از رحمی قرار دارند. این ممکن است مربوط به تغییر در وضعیت عملکرد لولهها با افزایش سن باشد یا این که بیماری التهاب لگن ممکن است در زنانی که عفونت یا دورههای التهاب لگن مکرر داشتهاند، به مرور زمان به لوله فالوپ آسیب زده باشد.
۸.در موارد نادر که شما درحالیکه آی یو دی (ابزار درون رحمی) دارید، باردار میشوید، احتمال این که این خارج از رحم باشد بیشتر از متوسط است. آی یو دی موجب این نوع بارداری نمیشود، بلکه فقط برای پیشگیری از جایگیری تخمک در رحم به نسبت خارج آن موثرتر است. البته با استفاده از آی یو دی احتمال کلی این نوع بارداری در شما بسیار کمتر از دیگران خواهد بود و استفاده از آی یو دی در گذشته، موجب افزایش احتمال بارداری خارج از رحم نمیشود.
۹. در صورتی که سیگار میکشید خطر این نوع بارداری را در شما افزایش مییابد. یک نظریه این است که سیگار کشیدن ممکن است عملکرد طبیعی لولههای فالوپ را دچار نقص کند. برخی مطالعات نشان میدهد که درحالیکه از روش ضد بارداری هورمونی پروژستین تنها استفاده میکنید، اگر بارداری اتفاق بیفتد، احتمال این که خارج از رحم باشد تا حدی افزایش مییابد.
چگونه علایم در بارداری خارج از رحم را تشخیص دهیم
اکثر بارداری های خارج از رحمی در بین هفته های ششم تا دهم بارداری، فرد باردار علائم مشکوکی از خود بروز می دهند. گاهی از اوقات علائم این نوع بارداری خیلی زود خودشان را نشان می دهند اما اگر شما در مراحل اولیه بارداری تان هستید. اگر بارداری تان خارج از رحمی باشد زمان بیشتری برای بروز علائم لازم است ( معمولا یک هفته یا بیشتر).
بررسی از طریق دکتر
عموما دکترها در این زمان رحم و یا واژن شما را معاینه می کنند. دکتر از شما در مورد سابقه دارویی تان و همچنین علائم تان سوال می کند.احتمالا به شما پیشنهاد می دهند که تست هایی را انجام دهید و در این زمان کسی شما را همراهی کند.اگر شما هنوز تست بارداری تان مثبت نشده است ممکن است دکتر ترجیح بدهد که از رحم شما نمونه برداری کند تا از بارداری شما مطمئن شود. اگر تست بارداری شما منفی باشد احتمال این نوع بارداری برای شما بسیار بعید است.
بررسی از طریق سونوگرافی
معمولا به اکثر خانم های باردار پیشنهاد میشود که یک تست سونوگرافی واژینال انجام دهند (تستی که در آن پروب سونوگرافی داخل واژن میشود) تا دکتر دید دقیق تری از وضعیت رحم، تخمدان ها و لولههای رحمی داشته باشد.
اگر شما در مراحل اولیه بارداری تان باشید ممکن است دکتر از شما بخواهد تا مدتی بعد این سونوگرافی مجددا انجام شود تا وضوح شرایط بارداری بیشتر شود.
آزمایش خون
دکتر از شما می خواهد که یک آزمایش خون انجام دهید تا در آن سطح هورمون بارداری ( اچ سی جی) را بسنجد و هر هفته تغییرات آن را برای شناسایی علائم بررسی کند.ممکن است دکتر از شما بخواهد آزمایش خون انجام دهید تا سطح هورمون پروژسترون را بررسی کند.
لاپاراسکوپی
اگر هنوز علائم برای دکتر کاملا مشهود نباشد ممکن است از شما بخواهد عملی تحت عنوان لاپاراسکوپی انجام دهید که این کار با بی حسی انجام می شود.دکتر برای این کار از نوعی تلسکوپ ظریف در لگن خاصره شما استفاده می کند و معمولا برای این کار برش کوچکی در زیر شکم شما داده می شود.اگر در این نوع جراحی بارداری خارج رحمی تشخیص داده شود معمولا مداوا در همان عمل انجام می شود.
این مطلب توسط تیم فارسی خوان جمع آوری و تکمیل شده است امیدوارم که از این مطلب استفاده کرده باشید.همچنین از شما همراه گرامی می خواهیم که برای پیشرفت این مطلب نظر خود را از بخش دیدگاه برای ما ارسال کنید و با دیگر کاربران به تبادل نظر بپردازید.
دیدگاهتان را بنویسید