هپاتیت ب و منشا آن
هپاتیت B یا هپاتیت ب, (به انگلیسی: Hepatitis B), نوعی بیماری عفونی ویروسی در انسان است که ویروس هپاتیت بی (HBV اچ‌بی‌وی), عامل آن است. بیشترین آسیب این بیماری متوجه کبد بیمار است. ویروس این بیماری میتواند سبب هر دو حالت حاد یا مزمن آن شود. ویروس هپاتیت ب یکی از جدی ترین انواع هپاتیت را سبب میشود. در بسیاری از بیماران در ابتدای آلودگی و عفونت اولیه اثری از نشانه‌های بیماری دیده نمی‌شود.
در برخی شروع و توسعهٔ سریع بیماری با استفراغ، زردی پوست، خستگی، ادرار تیره و درد شکم همراه است. این نشانه ها اغلب یکی دو هفته ادامه می یابند و به ندرت پیش می آید که این عفونت اولیه سبب مرگ بیمار شود. با فارسی خوان همراه باشید تا شما را با بیماری هپاتیت ب و منشا ابتلا به این بیماری آشنا کنیم.
هپاتیت نوع B
بر اساس آمار ارائه‌شده توسط سازمان جهانی بهداشت، بیشترین شیوع هپاتیت B مربوط به منطقه‌ی غرب اقیانوس آرام و منطقه آفریقا است که به ترتیب ۶/۲ و ۶/۱ درصد افراد بالغ این عفونت را با خود دارند. در منطقه‌ی شرق مدیترانه، منطقه‌ی جنوب شرقی آسیا و منطقه اروپا ۳/۳، ۲ و ۱/۶ درصد از کل جمعیت عفونی هستند.
۰/۷ درصد از جمعیت آمریکا ها نیز درگیر این عفونت هستند. نتایج یک مطالعه نشان داده‌است که شیوع عفونت HBV در میان گروه های در معرض خطر در ایران ۴/۸ درصد بوده و بیشترین موارد مربوط به زندانیان و مناطق مرکزی ایران بوده است.
علایم هپاتیت B
در بدو ورود ویروس به بدن تا مدتی بدون علامت می باشد سپس در مرحله حاد علایمی شبیه سرما خوردگی، ضعف، خستگی، بیحالی، تهوع، استفراغ، کسالت، درد مفاصل و عضلات در مبتلا روی می دهد. در مرحله دوم بروز زردی در ملتحمه چشم و پوست بدن (گاهی اصلا اتفاق نمی افتد)، تیره شدن رنگ ادرار و کم رنگ شدن رنگ مدفوع را شاهد خواهیم بود.
لازم به ذکر است که در افراد آلوده هر کدام ممکن است یک یا چند مورد از علایم را بروز دهند که بستگی به شدت آلوده شدن به ویروس و سیستم ایمنی فرد مبتلا دارد. ۸۰ تا ۹۰ درصد بیماران در مرحله حاد یعنی قبل از جایگزینی ویروس در کبد قابل درمان خواهند بود. به هر دلیلی درمان انجام نشود یا دیر انجام شود و یا بدن بیمار پاسخ مناسب به درمان ندهد،بیماری به مرحله مزمن وارد خواهد شد. در این حالت فرد ناقل محسوب خواهد شد.
پیشرفت بیماری
در حالت حاد بیماری ۶ ماه طول می کشد و در بیماری مزمن خیلی بیشتر و یک عفونت خیلی خطرناک است که به غیر از مشکلات دیگر می تواند باعث سروز کبدی، کم کاری کبدی همراه مشکلات عصبی خونی و کلیوی بشود. متاسفانه در حدود یک درصد از بیماران فوت می کنند و اکثراً افراد ۶۰ سال به بالا هستند.
بر عکس در عفونت مزمن بیشتر از ۹۰ درصد نوزادان آلوده شده به طرف مزمن شدن بیماری می روند در مقایسه با ۵ درصد نوجوانان و بزرگسالان. هپاتیت B و هپاتیت C دو نوع هپاتیت هستند که بیشتر از همه باعث بیماری هپاتیت مزمن می شوند.
راههای انتقال هپاتیت B
۱.روابط جنسی پر خطر
۲.خون و فراورده های خونی ،خوشبختانه در کشور ما خون ها همه کنترل میشوند
۳.از مادر به جنین از طریق بند ناف
۴.از مادر به نوزاد از طریق رابطه مداوم و شیر دهی
۵.معتادان تزریقی و سرنگ مشترک
۶.وسایل آلوده در دندانپزشکی و آرایشگاه ها
۷.کادر درمان مانند پزشکان و پرستاران و…
۸.خانواده هایی که با فرد مبتلا زندگی میکنند.
تشخیص هپاتیت ب
تست خون به این منظور استفاده میشود. تست خونی عملکرد کبد و شرایط بیمار را در طول درمان مشخص خواهد کرد. پزشک ممکن است کبد شما را با استفاده از اولتراسوند و یا اشعه ایکس مشاهده کند و چه بسا نیاز به نمونه برداری از کبد باشد.
عوارض هپاتیت ب مزمن
در بعضی افراد، هپاتیت مزمن میتواند تبدیل به سیروز کبدی شود. در این حالت سلولهای کبدی از بین میرود و با بافت آسیب دیده و چرب، جایگزین میشود. فعالیت قسمتهای آسیب دیده متوقف میشود و در نتیجه ضایعات بدن تصفیه نمیشوند. سیروز میتواند به نارسایی کبدی و حتی سرطان کبد، منجر شود.
هپاتیت ب میتواند زمینه را برای ابتلا به هپاتیت د (هپاتیت D ) مستعد کند. هپاتیت د، تنها در افرادی که هپاتیت ب دارند گسترش می یابد و میتواند علائم هپاتیت ب را بدتر کند. هپاتیت د از طریق تماس با خون آلوده یا بقیه مایعات بدن فرد آلوده به این نوع هپاتیت، گسترش می یابد.
راههای پیشگیری
روشهای پیشگیری و کنترل وجود دارند که عبارتند از:
۱- انجام واکسیناسیون
۲- کنترل و جدا کردن خونهای آلوده
۳- تزریق ایمنوگلوبین به نوزدان که از مادر مبتلا متولد شده و افرادی که با بیماران تماس داشته
۴- عدم مصرف خون کسانی که هرگونه ناراحتی کبدی دارند
۵- استفاده از وسایل مانند دستکش هنگام معاینه بیمار و …
۶- حذف سریع وسایل آلوده و ضدعفونی وسایل مورد استفاده
۷- اجتناب از رفتارهای اجتماعی پر خطر و خطرساز که انتشار ویروس را تسهیل می‌کند.
راههای درمان
داروی خاصی برای افراد HBSAG وجود ندارد و اکثر داروها درمان علامتی هستند مانند اینترفرون، ادوفوویر، تنو فوویر، انتاکاویر. داروها حتما باید تحت نظر پزشک مصرف شود بخاطر عوارضی که دارند و مصرف طولانی مدت از ۶ ماه تا ۵سال. به گفته دکتر علویان فوق تخصص گوارش با تغذیه صحیح می توان جلوی بروز علایم کبدی خطرناک هپاتیت ب گرفته خواهد شد و کیفیت و طول عمر بیمار را ارتقا داد.
مانند: مصرف سبزیجات و میوه جات تازه. ماهی تازه. مصرف ویتامین B1. پرهیز از مصرف غذاهای چرب، مانده، دارای مواد نگهدارنده و مشروبات الکلی و البته کنترل هر ۶ ماه یکبار کبد با آزمایش و سونو گرافی. ودر پایان بایستی تاکید کرد که وظیفه وجدانی هر فرد بیمار می باشد که بیماری خود را به پزشک و کادر درمان و افرادی که با او در رابطه هستند اطلاع دهد.
در ایران
بنا بر گفته رئیس شبکه هپاتیت کشور در سال ۱۳۹۳، یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر در ایران به این بیماری مبتلا هستند و ناقل آن به حساب می‌آیند. از سال ۱۳۷۳ و با انجام واکسیناسیون نوزادان و افراد پرخطر میزان بروز هپاتیت B رو به کاهش است و هپاتیت B در جمعیت زیر ۲۰ سال کشور بسیار نادر می‌باشد.
واکسیناسیون
از سال ۲۰۱۳ واکسن هپاتیت B (و هپاتیت A)جزو واکسن های روتین شیرخواران است و همین طور در چهارمین سال دبستان هم تجویز می شود. استفاده از این واکسن در کانادا اجباری نیست. بعضی ها تصور می کنند که رابطه ای میان واکسن هپاتیت B و بیماری هایی مانند اسکلروز پلاکی وجود دارد، یک مطالعه نشان داده که این بیماری در بین واکسینه شدگان و واکسینه نشدگان تقریباً یکسان بوده است.
نوزادان مبتلا به هپاتیت ب
اطفال شیرخوار نیز از طریق شیر مادر به هپاتیت نوع ب مبتلا می شوند. اگر ویروس هپاتیت ب به یک نوزاد و یا کودک خوردسال سرایت کند، در تقریباً ۹۰ درصد موارد به گونه هپاتیت مزمن باقی مانده و روند نسبتاً دشواری می داشته باشد. اگر مادر به این نوع زردی مبتلا باشد و معالجه لازم را دریافت نکند، احتمال سرایت ویروس هپاتیت ب به نوزاد بسیار زیاد است. طور مثال در آلمان از ۴۰۰ هزار تا ۵۰۰ هزار نفر به هپاتیت مزمن نوع ب مبتلا اند.
این مطلب توسط تیم فارسی خوان جمع آوری و تکمیل شده است امیدوارم که از این مطلب استفاده کرده باشید.همچنین از شما همراه گرامی می خواهیم که برای پیشرفت این مطلب نظر خود را از بخش دیدگاه برای ما ارسال کنید و با دیگر کاربران به تبادل نظر بپردازید.
دیدگاهتان را بنویسید