جهت یابی از روی ستاره های قطبی

جهت یابی از روی ستاره های قطبی

اگر شما هم جزو آن دسته از گردشگران و طبیعت گردهایی هستید که بسیار به طبیعت می روید و عموما زمان های بسیاری را درون طبیعت سپری می کنید، بنابراین باید روش جهت یابی به کمک ستاره قطبی را هم بدانید. به همین خاطر در این مطلب از فارسی خوان برای افرادی که عاشق سفر هستند، جهت یابی به کمک ستاره قطبی را آموزش می دهیم تا در هر موقعیتی بتوانند تنها با نگاه کردن به ستارگان راه خود را پیدا کنند.

جهت یابی در شب با کمک ستاره قطبی

ستاره قطبی نورانی‌ ترین ستاره صورت فلکی خرس کوچک (دب اصغر) است. این ستار در دم این خرس قرار گرفته است (یونانیان قدیم خرس‌ ها را با دم‌های بلند تصور می کرده‌اند). علت نام‌ گذاری ستاره قطبی بر روی این ستاره، اختلاف تنها چند درجه‌ای آن با قطب شمال سماوی است که باعث شده تا از دید ما این ستاره در آسمان هیچ حرکتی نداشته باشد.

امروز از آنجایی که هفت ستاره خرس کوچک شبیه به یک آبکش یا ملاقه نیز دیده می‌شوند، بسیاری افراد به دو صورت فلکی خرس بزرگ و کوچک، ملاقه بزرگ و کوچک نیز می‌گویند.

عرض جغرافیایی برای نیمکره شمالی

دقیق‌ترین روش برای انجام این کار استفاده از یک ابزار قدیمی به نام ذات‌السدس است. ارتفاع ستاره قطبی دقیقا برابر با عرض جغرفیایی شما است.

جهت یابی با ستاره دب اکبر

کشور ایران در نیم کره شمالی واقع شده است اما به هر حال اگر می دانید که در این نیم کره حضور دارید، می توانید با استفاده از ستاره قطبی به جهت یابی بپردازید. دب اکبر یک اصطلاح است که به ۷ ستاره ای که اگر در کنار هم دیده شوند به شکل یک ملاقه هستند گفته می شود.

به این ستاره ها به شکل خرس بزرگ نیز نگاه می شود. برای این کار باید دب اکبر یا ستاره ملاقه ای شکل را در آسمان شب شناسایی کنید. ستاره دب اکبر از ۷ ستاره و پر نور ترین آنها در شمالی ترین بخش آسمان تشکیل شده است که البته مشاهده آن به فصل هم بستگی دارد. ستاره دب اکبر دور ستاره قطبی می چرخد، از انجایی که شما همیشه در عرض جغرافیایی کمتر از ۲۳.۵ درجه قرار خواهید داشت، صورت فلکی همیشه بالای افق خواهد بود. چهار تا از ستاره زیر قوس دب اکبر (بخش ملاقه) و سه ستاره دیگر بخش دسته آن را تشکیل می دهند.

جهت یابی با ستاره دب اصغر

ستاره قطبی پر نور ترین ستاره آسمان نیست اما پر نورترین ستاره صورت فلکی دب اصغر است. بنابراین به جای اینکه به دنبال پرنورترین ستاره باشید، باید به دنبال صورت فلکی دب اصغر باشید. ستاره قطبی در انتهای دسته ملاقه یا در انتهای دم دب اصغر قرار گرفته است. دبی اصغر به معنای خرس کوچک است.

ستاره قطبی به دلیل اینکه در موقعیت واقع شده که تنها چند درجه اختلاف با محور شمالی کره زمین دارد، به چشم ما در آسمان ثابت می نماید. شاید عکس های بسیاری از آسمان شب را دیده باشید که همه ستارگان به دور یک مرکز چرخیده اند و دایره های هم مرکزی را شکل داده اند. در حقیقت در مرکز این دایره، ستاره قطبی قرار دارد که ثابت است.

ستاره های جهت نما برای پیدا کردن ستاره قطبی

بدون توجه به این که در چه فصلی هستید، دو ستاره ای که نمایانگر بخشی از قوس ملاقه در مجموعه ستاره دب اکبر هستند به سمت ستاره قطبی نشانه رفته اند. یعنی با دنبال کردن امتداد این ستاره ها می توانید به ستاره قطبی برسید. اگر با پیدا کردن ستاره قطبی مشکل دارید، بازو و انگشتان دست خود را کاملا باز کنید. فاصله بین آخرین ستاره از آن دو ستاره جهت نما تا ستاره قطبی به اندازه فاصله از انگشت شست شما تا انگشت میانی دست شما است.

صورت فلکی ذات الکرسی

جدای از صورت فلکی دب اصغر و صورت فلکی دب اکبر بوسیله دیگر صورت های فلکی نیز می توانید ستاره قطبی را پیدا کنید. یکی از این صورت های فلکی ذات الکرسی است. در آسمان پر ستاره پیدا کردن ذات الکرسی بسیار راحت است. ستارگانی پر نور را که به شکل W در کنار یکدیگر قرار گرفته اند، نشان دهنده صورت فلکی ذات الکرسی هستند. جهت W رو به ستاره قطبی است.

صورت های فلکی ذات الکرسی و دب اکبر روبروی یکدیگر به گونه ای قرار گرفته اند که این طور به نظر می رسد که به دور ستاره قطبی در مرکز فاصله بین این دو صورت فلکی می گردند و اگر شما دب اکبر را در آسمان نمی بینید، حتما می توانید ذات الکرسی را شناسایی کنید.

صورت فلکی جبار یا شکارچی

صورت فلکی جبار یا شکارچی از جمله صورت فلکی‌ های شاخص آسمان است که در نیمکره شمالی زمین نیز دیده می‌شود. برای دیدن آن در این شب‌ ها باید تا دیروقت صبر کنید تا تمامی ستارگان آن طلوع کنند. اما هرچه که به زمستان نزدیک‌تر می‌شویم، در ساعات اولیه شب می‌ توان این صورت فلکی زیبا را در آسمان نظاره‌ گر بود.

جهت‌یابی با هلال ماه

اگر به دلیل وجود ابر یا درختان نمی‌ توانید ستاره‌ ها را ببینید، می‌ توانید از ماه برای جهت‌ یابی استفاده کنید. ماه به شکل هلال باریکی تولد می‌یابد، و در نیمه‌ های ماه قمری به قرص کامل تبدیل می‌ شود و سپس در جهت مقابل هلالی می‌ شود. در نیمه‌ی اول ماه‌ های قمری قسمت خارجی ماه (تحدب و کوژی ماه، برآمدگی و برجستگی ماه) مانند پیکانی جهت غرب را نشان می‌دهد.

در نیمه‌ ی دوم ماه‌ های قمری، تحدب ماه به سمت مشرق است. اگر خطی از بالای هلال به پایین آن وصل کنیم و ادامه دهیم، در نیمه‌ی اول ماه قمری شکل p و در نیمه‌ی دوم شکل q خواهد داشت. کره‌ ی ماه در نیمه‌ ی اول ماه‌ های قمری پیش از غروب آفتاب طلوع می‌کند، و در نیمه‌ی دوم پس از غروب، تا پایان ماه که پس از نیمه شب طلوع می‌ نماید.

پیدا کردن جنوب توسط ماه

اگر خطی فرضی میان دو نوک ( تیزی ) هلال ماه رسم کرده و آن را تا زمین ادامه دهید، تقاطع امتداد این خط با افق، نقطه جنوب را ( در نیم‌کره‌ی شمالی زمین ) نشان می‌دهد. وقتی ماه به صورت قرص کامل است، می‌توان به کمک حرکت ظاهری ماه که از مشرق به طرف مغرب است جهت‌ یابی کرد.

خوشه پروین

دسته‌اى (حدود ده تا پانزده عدد ) ستاره، به شکل خوشه انگور، در یک جا مجتمع هستند که به آن مجموعه خوشه‌ ی پروین می‌ گویند. این ستارگان مانند خورشید از شرق به طرف غرب در حرکت هستند، ولى در همه حال دم آن‌ها به طرف مشرق است.

ستارگان بادبادکی

حدود هفت هشت ستاره در آسمان وجود دارد که به شکل بادبادک یا علامت سوال می‌ باشند. این ستارگان نیز از شرق به غرب حرکت می‌کنند، و در همه حال دنباله بادبادکى آنها بطرف جنوب است.

پیدا کردن ستاره قطبی با عکاسی

همین جا و تنها با عکاسی می توانید ستاره قطبی را پیدا کنید. پس از آن، جهت یابی به کمک ستاره قطبی برایتان آسان می شود. اگر صورت های فلکی را نمی شناسید و از آسمان شب هم هیچ اطلاعاتی ندارید، تنها کافیست که دوربین عکاسیتان را برای حداقل ۲۰ دقیقه روی حالت عکاسی ممتد بگذارید و یک عکس با مدت زمان نوردهی بالا از آسمان بالای سرتان بگیرید.

پس از دیدن عکس می توانید همه ستاره ها را ببینید که حول ستاره قطبی در گردشند و به همین راحتی شما ستاره قطبی را پیدا کرده اید که نشان دهنده جهت شمال است.

این مطلب توسط تیم فارسی خوان جمع آوری و تکمیل شده است امیدوارم که از این مطلب استفاده کرده باشید.همچنین از شما همراه گرامی می خواهیم که برای پیشرفت این مطلب نظر خود را از بخش دیدگاه برای ما ارسال کنید و با دیگر کاربران به تبادل نظر بپردازید.