تابلو فرش

تابلو فرش به فرش‌هایی گفته می‌شود که معمولاً جنبه تزیینی دارند. این فرش‌ها همانند تابلو قاب شده و بر روی دیوار نصب می گردد. و به دو نوع دست بافت و ماشینی تقسیم می گردد. همچنین لازم بذکر است که پایتخت تابلو فرش جهان شهر سردرود در استان آذربایجان شرقی است.

منشا و سرچشمه تابلو فرش دستباف، شهر سردرود یکی از شهرهای مهم تبریز در قالیبافی است که هنرمندان این شهر برای اولین بار تابلو های تزیینی از کرک و ابریشم را به صورت فرش دستباف روانه بازار کردند. بیش از ۷۵% مردم سردرود مشغول به این هنر و صنعت هستند. تابلو فرش را به نام های Pictorial Carpet, Wall Carpet, Tableau rug در دنیا میشناسند که عمری کمتر از ۳۰ سال دارد و بسیار مورد علاقه ی مردم قرار گرفته است، همچنین جزو یکی از کالاهای لوکس و بسیار زیبا برای تزیین به شمار می آیند. برای آشنایی بیشتر با فارسی خوان همراه باشید.

کادویی بنام تابلو فرش

تابلو فرش در واقع فرشی است که عموما در اندازه های کوچک از ۳۵ *۵۰ سانت تا ۳ * ۲ متر بافته میشود ، همانطور که از نام این کالای باارزش و هنری پیداست کاملا جنبه تزیینی دارد و همچون تابلو روی دیوار نصب میشود و جلوه زیبایی به محیط میدهد. هرچند که تابلو فرش‌ های اصیل همگی دستباف هستند و نمونه‌ای از هنر فاخر ایرانی محسوب میشوند اما با این حال امروزه تعداد بیشماری از تابلو فرش ها در بازار بصورت ماشینی تولید شده و طرفداران خود را نیز دارند.

از آنجایی که تابلو فرش ها جزو کالاهای لوکس و تجملی محسوب میشوند گزینه مناسبی نیز بعنوان هدیه‌ ای منحصر به فرد ، ارزشمند و ماندگار برای عزیزانتان میباشد.قاعدتا وقتی برای خریدن تابلو فرش یا فرش به فروشگاهی مراجعه میکنید ، فروشندگان نظرات و صلاح دیدشان را ابراز میکنند ، گوش کردن به این نظرات مفید است اما با این حال هرگز اجازه ندهید شما را تحمیل به انتخابی کنند که شک دارید.

برای اینکه بعد از خرید دچار پشیمانی نشوید بهتر است با دقت انتخاب کنید و تابلو فرش تان را متناسب با بودجه و سلیقه شخصیتان تهیه فرمایید.

خریدن تابلو فرش

بهتر است بدانید عموما اطلاعات تابلو فرش یا هر فرشی در قسمت پشت آن جایگذاری میشود ، بنابراین میتوانید با چک کردن پشت کار از وجود شناسنامه تابلو فرش اطلاع پیدا کرده و آن را مطالعه فرمایید.
قسمت پشت کار همیشه دربرگیرنده بسیاری اطلاعات میباشد. میتوانید با نگاه کردن به پشت تابلو فرش نوع گره های آن از نظر درشت و یا ریز بودن را بررسی نمایید ، همچنین اگر کمی دقت کنید و قبل از خرید اطلاعات خود را بیشتر نمایید میتوانید با نگاه کردن به پشت کار از میزان دقیق بودن شانه هایی که توسط بافنده زده شده نیز اطلاع پیدا کنید.
ممکن است با نگاه به تابلو فرش متوجه کجی بافت آن نشوید چراکه این مساله در طرح تابلو فرش گم خواهد شد و خیلی قابل تشخیص نخواهد بود و ممکن است حین خریدن تابلو فرش دچار اشتباه شوید. یکی از راه کارها برای پی بردن به این مشکل ، بررسی پشت تابلو فرش میباشد چراکه هرگونه کجی در بافت از این طریق قابل مشاهده است.

دقت کنید که بهتر است تابلو فرش را قاب نشده تهیه فرمایید چراکه قاب میتواند کجیهای فرش را بپوشاند در حالیکه اگر دو طرف تابلو فرش بدون قاب را روی هم بگذارید به راحتی متوجه کجی های آن خواهید شد.
اگر قصد خرید تابلو فرش دارید که توسط استاد خاصی بافته شده و یا برند خاصی داشته باشد بهتر است از فروشگاه های معتبر و یا حتی الامکان از خود بافنده خریداری نمایید چراکه درحین رفو و مرمت فرش و سایر فنون نظیر آن این امکان وجود دارد که امضاء یا نام اشخاص در زیر تابلو بافته شود و تنها در صورتی که خیلی حرفه ای باشید میتوانید این مساله را تشخیص دهید.

تابلو فرش هایی که چله ی ابریشمی دارند گران قیمت تر هستند ، با نگاه کردن به چله به راحتی میتوانید ابریشمی یا نخی بودن آن را تشخیص دهید ، چله و یا پرزهای ابریشمی بسیار ظریف تر و درخشنده تر از نخ میباشد و قاعدتا جلوه بسیار زیباتری نیز به کار میدهند.
نکته دیگری که باید در نظر داشت پرداخت تابلوفرش است. پرداخت فرش و تابلو فرش یک هنر محسوب می شود و اگر بدون مهارت انجام شده باشد نه تنها در کیفیت ظاهری تابلوفرش تاثیر منفی دارد بلکه از ارزش آن نیز میکاهد.

سعی کنید در زمانهایی که بازار ساکت تر است و خودتان نیز فرصت بیش تری دارید اقدام به خرید تابلوفرش تان نمایید چراکه با وجود تنوع زیاد در این راستا برای انتخاب نهایی تابلو فرش که متناسب با سلیقه و منزلتان باشد نیاز به صبوری و صرف زمان میباشد.

نقش و طرح های تابلو فرش

۱- مناظر روستایی و طبیعی
2-  نقاشی های هنرمندان ایران و جهان
3-  متونی شامل آیات قرآنی و شعر و ادبیات
4 – گل و میوه
5 -حیوانات
6- پرتره

معمولا تابلو فرش ها با رج شمارهای استاندارد ۵۰ و یا بالاتر برای بافت ریز و نشان دادن جزییاتی بیشتر استفاده میشود، معمولا طیف رنگی بیشماری را پوشش میدهند و طرح و نقش آن دارای تنوعی زیادی است.

طراحی تابلو فرش

در زمان گذشته نقشه های تابلو فرش به صورت شطرنجی طراحی و به صورت دستی رنگ آمیزی می شد و در نهایت به روی کاغذ چاپ می شد که کاری بسیار دشوار و زمان بری بود، با پیشرفت علم در این زمینه نقشه ها به صورت کدهای کامپیوتری درآمده اند و کار بافندگان را بسیار راحت کرده است. با این وجود بسیاری از مردم بر این باورند که هنر در بافت تابلو فرش با تکنولوژی جدید از بین رفته است!
از دیگر مزایای نقشه های عدیدی این است که اگر فردی مایل به استفاده از طرح های آماده ی موجود در بازار نباشد میتواند عکس های خانوادگی یا شخصی را به کارگاه های مربوطه داده و آن را در مدت زمان کوتاهی تبدیل به تابلو فرش کنند.
نحوه ارزش گذاری بسته به نوع نقشه، رج شمار، مواد اولیه مرغوب (کیفیت نخ و شفافیت رنگ ها)،میزان به کاربرده ابریشم، ابعاد و از همه مهمتر مهارت بافنده در صحیح بافتن است.
بزرگترین تابلو فرش ماشینی جهان در ایران با عبارت “من عاشق محمدم” با ۴۰ زبان زنده دنیا بافته شده است و دارای ۲۱ میلیون گره در ۲۱ متر است.

بافت تابلو فرش 

این تصاویر همراه با بافتی نفیس و درخشان نتایج حیرت باری را به ارمغان آورده است.انسان و بافت چهره یکی از محورهای اصلی در تابلو فرش می باشد. این نوع تابلو فرشها که به تابلو فرش های “چهره ای” معروف هستند مختص چهره نگاری شخصیتهای سیاسی, مذهبی, ملی, علمی و اسطوره ای می باشد. علاوه بر تصویر, برخی تابلو فرش ها نیز به فرش های خطی مشهورند که آراسته به خطوط نستعلیق, شکسته, ثلث و کوفی بوده و در بردارنده آیه ای از قرآن مجید یا کلمات قصار حضرت علی (ع) و یا شعری از شاعران ایران زمین می باشند.
از طرح و نقشه تابلو فرش که بگذریم, مشخصه مهم دیگری که برای تابلو فرش متصور است و آن را از فرشهای سنتی متمایز می کند نوع کاربرد و نحوه استفاده آن هست که تابلو فرش را برای اکثر دوستداران هنر فرش جذاب و جالب جلوه می دهد.
تابلو فرش برای زیر پا انداختن بافته نمی شود. به قاب می رود و آویز چشم نواز خانه ها, سالن ها و فضاهای زندگی می شود.
امروزه با در نظر گرفتن شرایط جدید زندگی بویژه رشد آپارتمان نشینی و علاقه وافر هنر دوستان به نصب انواع تابلوها فرشها با موضوعات و مضامین مختلف بر دیوار منازل و محل کار و تالارها تابلو فرش به سبب داشتن قابلیتها و جذابیت های فراوان روز به روز بر توسعه پیدا کرده و بر تولید و رونق آن افزوده میگردد.

دسته بندی موضوعی تابلو فرش

از نظر دسته بندی موضوعی تابلو فرش شامل تصاویر :مناظر طبیعی،حیوانات،گل،اشخاص،چهره،ترکیبی و نقاشی های هنرمندان مشهور جهان است.

مناظر طبیعی
در این نوع از تابلو فرش ها مناظری از درختان،رودخانه، جنگل، گل و مناظری نظیر آن را شامل می شود.شگفتی های خلقت و طبیعت همواره آدمی را به تفکر وا می دارد و بستر معرفت های عمیق الهی را فراهم می نماید.
اولین مرحله شناخت برای بسیاری از انسان ها، متوقف بر امور محسوس طبیعی است. سیر در پدیده های طبیعی پرسش و چرایی را در انسان برانگیخته، تا با بهره گیری از عقل و آموزه های آسمانی انبیا، به یقین و معرفت الهی دست یابد.

دیدن، شنیدن و حس هر یک از پدیده ها، جزییات دلیل های استقرایی را می سازد تا عقل فطری در میان آن ها پی به خالق متعال برده، ایمان به خداوند حکیم و علیم را در قلب فارغ از غوغا، محکم تر سازد. قش درخت یکی از اصلی ترین نقوش رایج در دست بافته های ایرانی است که به گونه های مختلف یا به صورت نقش اصلی یا در متن و بافت طرح به کار می رود.
این نقش از جمله نقوش اساطیری مهمی است که راز و رمز به کارگیری آن توسط اسطوره پردازان بزرگ تحریر شده است. از جمله الیاده در این باره چنین میگوید.

حیوانات

شامل تصاویر طبیعی از حیوانات می باشد.استفاده از نقوش حیوانی، بدون توجه به مفاهیم اسطوره ای،آیینی وتنها به دلیل زیبایی های فرمی آن ها صورت پذیرفته است. برای نمونه شاخ های بلند در دوران کهن نماد زایش و باروری بوده، اما تغییراتی که در نشان داده شده به سادگی و با حفظ هویت نقوش اصلی انجام پذیرفته است.
همچنین می توان به نقش اسب که به همراه سایر چهارپایان، مرکب محبوب اقوام آریایی بوده، اشاره کرد. نقش اسب در مناطق مختلف چون مارلیک، ایلام و … به تصویر کشیده شده است.
از دوران ماقبل تاریخ انسانها استفاده و لذت را در هم می آمیختند. تمایل به زیبا کردن محیط زندگی روزمره وجه تمایز آنها از حیوان به شمار می رفت.امروزه نیز همین نیاز که از نیازهای روحی انسان به شمار میرود انسان را واداشته تا دست به تزئینات مختلف بزند و زیبایی را برای خود خلق کند.

شیر 
یکی از همان اسطوره های جانوری در نقش دست بافته ایرانی است که به زبان اسطوره پرده از معمای تصویر شدن خویش بر می دارد کاربرد نقش شیردر اشکال مختلف از زمان های بسیار قدیم در ایران و به خصوص فارس رایج بوده است.
این شکل در نقش برجسته های تخت جمشید حک شده و بر پلکان کاخ آپادانا نبرد شیر را با گاو می توان دید. همچنین می توان آن را بر بسیاری از ظروف و منسوجات ساسانی مشاهده کرد. حتی در برخی از مهرهای اشکانیان و ساسانیان تصویر شیر نقش شده است.
در اغلب این موارد شیر نماد شوکت و جلال سلطنت و قدرت و عظمت پادشاهان بوده است. نبرد شیر با گاو شاید معرف اسطوره کهن نبرد مهر با گاو و دریدن آن و آوردن برکت باشد که در اساطیر مهری وجود دارد و در نقوش بازمانده از آیین میترا بارها به ارتباط نزدیک شیر با ایزد مهر و ارتباط شیر با سر بریده گاو بر می خوریم.

محتمل است که شیر در آیین میترا مظهر زمینی مهر و خورشید در میان درندگان باشد که در دین زرتشتی در دوران های بعد، این نبرد به اهریمن نسبت داده شد. در دین مانوی شیر و دیگر درندگان مظهر نیروی شر شدند. بنابراین دریده شدن گاو، که خود مظهر ماه برکت بخش است به دست شیر، نمادی از برکت بخشی است.لذا

گل

شامل تصاویر مربوط به دسته گل های تزئینی و طبیعی می باشد.گل‌ها از گذشته تا به حال به خاطر زیبایی (اکثر آن‌ها) و بوی خوش آیندشان (به غیر از چند استثنا)، تخیلات انسان را به خود جلب کرده‌اند.
گل های مختلف هر کدام نمادی از چیزهای مختلف بوده و برای مقاصد متنوعی استفاده می شوند.بعضی از مثال‌های رایج شامل:گل رز قرمز نماد عشق، زیبایی و شور گل ( زرد) نماد عشق در نگاه اول، زیبایی، شور، دلتنگی و دوری است و به مناسبت ورود مسافر از راه دور هدیه می شود.انواع مختلفی از گل‌های ظریف و زیبا الهام بخش آثار شاعران متعددی شده است، به ویژه در دوران رمانتیک قرن ۱۸ و ۱۹.

گلدان گلی که ارتباطی وسیع با زمین مادر و ایزد بانوی باروری دارد و همین معنا به طور مشابه در نقوش موزون و بدیع به صور مختلف در طراحی فرش ایران دیده می شود.

چهره

تصاویر مربوط به چهره هنرمندان مشهور موسیقی و سینما را شامل می باشد.این نوع تابلو فرش ها معمولا با درخواست هنرمندان صورت میگیرد.در کشور ما هم کم نیستند از هنرمندان عزیزی که به صنعت تابلو فرش بها میدهند و با علاقه تابلو فرش ها را دنبال می کنند.تابلو فرش چهره تصاویر مربوط به چهره هنرمندان مشهور موسیقی و سینما را شامل می باشد.

اشخاص

تصاویری از اشخاص مشهور و نامی جهان را شامل می باشد که اکثرا بصورت تک تابلو فرش و سفارشی بافته می شود.زندگی معمولی انسان بی برنامه، سردرگم، بی هیجان و ناخوشایند به نظر می آید.
تنها آنهایی که به ماجراهای زندگی به عنوان شانسی از میان شانس ها نگاه می کنند که خودشان آن را برای خودشان ایجاد کرده اند.افراد مشهور و پولدار هر یک داستان های جالبی برای خود دارند و خواندن سرگذشت هر یک از آنها می تواند راهگشای خوبی برای آنان که انگیزه موفقیت دارند، باشند.
فرقی نمی کند اپرا وینفری باشی یا پیر امیدیار! مهم این است که بخواهی موفق شوی و خسته و درمانده نشوی در این راه سخت، اگر هم شدی دوباره خودت، خودت را شارژ کنی و ادامه راه  وغیره . در این راه البته شنیدن حرف های کسانی که موفق شده اند و درس گرفتن از تجربه آنها چون چشمه آب جوشانی است در بیابان.

ترکیبی

ترکیبی از تصاویر مناظر طبیعی و حیوانات و بناهای تاریخی را شامل می شود. از جمله نقوش فوق که با قدمتی دیرین و مفاهیمی اسطوره ای نه تنها در دست بافته ایران بلکه در سایر هنر های ایرانی کاربرد داشته است می توان به گردونه خورشید(سواستیکا)، ستاره، اشکال شطرنجی، آرایه های ترنجی چهار یاهشت بازویی اشاره کرد.
قدمت اکثر این نقوش با استفاده از آنها در هنر هایی شناخته شده است که تا به امروز، جهت مواد اولیه مصرفی ماندگاری داشته اند؛ به خصوص سفالینه هایی که تاریخ هزاره های قبل از میلاد را بیان می دارند. گردونه مهر یا خورشید در دست بافته ها فراوان به کار می آید و جالب است که بر اکثر درب های چوبی خانه های اهالی روستا ها نقش این گردونه کنده کاری شده است.

سایز های رایج

انتخاب سایز و اندازه فرش ارتباط مستقیم با مدل عکس سفارشی شما دارد ولی در کل سایز فرش هرچه سایز فرش بزرگتر شود کیفیت بافت بالا تر می رود. دلیل این موضوع افزایش تعدادگره های فرش در نتیجه بزرگتر شدن تابلو فرش می باشد.این افزایش اندازه و تعداد گره ها باعث ظریف تر شدن خطوط و منحنی ها، افزایش جزئیات خواهد شد.
اکثر این نوع فرش‌ها در اندازه‌های بین ۳۵*۵۰ و ۵۰*۶۰ و ۷۰*۱۰۰ ۸۰*۱۲۰ ۱۰۰*۱۵۰ و ۲۰۰*۳۰۰ سانتی متر بافته می‌شود.چون تابلو فرش با عکس چاپی تفاوت دارد وباید گره به گره بافته شود در هر سایزی قابل اجرا نخواهد بود . برای رسیدن به میزان مناسب تعداد گره ها تابلو فرش چهره باید دارای حداقل سایز ۳۵*۵۰باشد تا به کیفیت مناسبی بافته شود.

فراد عادی که در زمینه تشخیص فرش ماشینی از فرش دستبافت آموزش ندیده‌اند، به سختی می‌توانند فرش ماشینی یا دستبافت بودن یک فرش را متوجه شوند. فرش و قالی دستباف و گره‌زنی شده با دست ارزش بالایی دارد و مجموعه‌داران سراسر جهان به خرید این اثر هنری نفیس علاقه‌مندند. کیفیت فرش دستباف ایرانی به کیفیت خامه، مواد رنگزا و تعداد گره‌ها بستگی دارد. فرش دستباف روی دار مخصوص بافته می‌شود و هنرمند قالیباف طرح آن را گره به گره خلق می‌کند.

قرن‌ها است که قالی‌هایی با زیبایی خیره کننده بافته می‌شود. اندازه دار به اندازه فرش، از پایین تا بالا بستگی دارد. بافنده فرش معمولاگره‌ها را از میان تار و پود فرش رد می‌کند تا نقشه آن به تدریج شکل بگیرد. قالیبافی فرایندی زمان‌بر و پرزحمت است.

این مطلب توسط تیم فارسی خوان جمع آوری و تکمیل شده است امیدوارم که از این مطلب استفاده کرده باشید.همچنین از شما همراه گرامی می خواهیم که برای پیشرفت این مطلب نظر خود را از بخش دیدگاه برای ما ارسال کنید و با دیگر کاربران به تبادل نظر بپردازید.